Nie mogą – a często chciałyby.

Zauważyły to posłanki Anna Dąbrowska-Banaszek i Anna Gembicka.

Dopytywały w interpelacji: „Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa jednostkami samorządu terytorialnego są województwa, powiaty i gminy.

Wiele sołectw czy poszczególnych wsi chciałoby posiadać własny herb czy flagę – takie potrzeby zgłaszają mieszkańcy, utożsamiający swoje pochodzenia z miejscem, w którym żyją na co dzień. Herb jest wyrazem tradycji, dorobku miejsca, integruje społeczność.

Niestety – zgodnie z obowiązującą obecnie ustawą z dnia 21 grudnia 1978 roku o odznakach i mundurach (Dz. U. z 2016 r., poz. 38) – sołectwo czy wieś nie posiada prawa do stanowienia własnych herbów, flag, emblematów oraz insygniów i innych symboli. Są wprawdzie wsie herbowe, czyli mające własny herb, ale zwykle są to miejscowości, które w przeszłości miały prawa miejskie.

Zwracam się do Pana Ministra z pytaniami:

1. Czy znane są oczekiwania i potrzeby mieszkańców sołectw czy wsi o nadaniu miejscowościom, w których mieszkają, własnych herbów?
2. Ile w Polsce jest wsi herbowych, czyli mających własne herby?
3. Czy jest rozważana nowelizacja wyżej wymienionej ustawy o odznakach i mundurach, tak by stworzyć możliwość uzyskania przez sołectwa czy wsie własnych herbów?”

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Szymański nie zapowiedział przełomu w tej sprawie. Przyznał, że „Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach, jednostki samorządu terytorialnego mają prawo do stanowienia własnych herbów, flag, emblematów oraz insygniów i innych symboli. Wykładnia językowa przywołanego wyżej przepisu prawa jednoznacznie prowadzi do wniosku, że jedynie jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać swoje symbole. Na marginesie należy dodać, że stanowione przez jednostki samorządu terytorialnego herby (i inne symbole) muszą być zgodne z zasadami heraldyki, weksylologii i miejscową tradycją historyczną.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że do ministra właściwego do spraw administracji publicznej wpływają sporadycznie zapytania dotyczące możliwości ustanowienia herbu dla sołectwa, dzielnicy czy miejscowości. Warto jednakże podkreślić, że jednostkami samorządu terytorialnego są – w myśl obowiązujących w Polsce przepisów prawa – województwa, powiaty i gminy. Nie ma zatem podstaw prawnych do ustanowienia przedmiotowych symboli dla jednostki pomocniczej gminy, jaką jest sołectwo, dzielnica, czy też dla pojedynczych miejscowości położonych na terenie gminy.

Obecnie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji nie są prowadzone prace nad nowelizacją ustawy o odznakach i mundurach.

Nadmieniam także, że MSWiA nie prowadzi rejestru <wsi herbowych>, ponieważ nie istnieje tego rodzaju kategoria prawna.”