Piłsudski: Stworzyliśmy Polskę wolną i niepodległą
Piłsudski wrócił z więzienia w Magdeburgu do kraju 10 listopada 1918 roku rano. Chociaż formalnie Polski nie było, to działało już kilka rządów.
Dlaczego to Piłsudski je zastąpił? Stał się potrzebny różnym siłom. Mógł utrzymać władzę i spełnić nadzieje, nie narażając niczyich interesów. Wyjeżdżał z ogarniętych rewolucją Magdeburga i Berlina. Klasy posiadające zarówno na Zachodzie, jak i na ziemiach polskich obawiały się bolszewizmu, który na Wschodzie już był.
Żaden z powołanych już na ziemiach polskich rządów nie mógł zadowolić wszystkich. Żaden nie miał za sobą narodu polskiego. Piłsudski miał własne poglądy. Wypracował sobie mocną pozycję. Stał się nadzieją Polaków. Jego patriotyzm okazał się – także dla Niemców – mniejszym zagrożeniem, niż zmiany społeczne…
Do miana reprezentacji polskiej pretendowało w listopadzie 1918 roku kilka środowisk. Piłsudski nie miał o nich najlepszego zdania („Wam kury szczać prowadzić, a nie politykę robić” – to do przedstawicieli rządu z Lublina, z premierem Daszyńskim). Próbował oprzeć rząd na Daszyńskim, oparł go na Moraczewskim – a i to na niedługo. Trwało ostre ścieranie się wpływów i koncepcji.
Ale wojsko było Piłsudskiego – najpierw tworzył polskie oddziały, walcząc o ich niezależność, a po zakończeniu działań wojennych otrzymał władzę nad nim od Rady Regencyjnej. I umiał ją zatrzymać i wykorzystać.
Potrafił też przeprowadzić wybory, powołać Sejm – i oddać mu swój urząd „Tymczasowego Naczelnika Państwa”. Po czym przyjąć na nowo z rąk marszałka urząd Naczelnika Państwa – 20 lutego 1919 roku mówił przy tym: „Przyjmuję ten urząd, który wy swoim postanowieniem mnie oddajecie. Liczę, że przy tym zaufaniu ułatwicie mi ogromnie niesienie tego ciężaru, który na barki mi włożyliście.
A chcę wierzyć, moi panowie, że razem z Sejmem dokończę wykonania tego testamentu, który nam przez przodków, jęczących w niewoli, został przekazany. Stworzyliśmy Polskę wolną i niepodległą, Polska tęskni do ostatniego słowa, słowa, które w tym testamencie stoi – do Polski istotnie zjednoczonej. Chcę wierzyć, że przy pomocy całego Sejmu uda się tej pracy, która wydaje się nieraz bardzo ciężką, z tryumfem i sławą dla Polski dokonać”.
Czytaj też:
Święto Niepodległości z Józefem Piłsudskim…
