17 kwietnia 1981 roku rolnicy uzyskali obietnicę rejestracji NSZZ RI „Solidarność”.

Rolnicy i działacze NSZZ „Solidarność” 19 marca 1981 roku chcieli wziąć udział w obradach Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy, aby upomnieć się o prawa mieszkańców wsi i domagać się zarejestrowania rolniczej „Solidarności”. Usunięto ich siłą z budynku i pobito. „Solidarność” odebrała to jako atak na związek. Powszechne oburzenie w kraju groziło strajkiem generalnym.

W Inowrocławiu 16 kwietnia rolnicy przystąpili do strajku okupacyjnego budynku, w którym mieściło się m.in. ZSL, podjęli strajk głodowy. Eskalacja protestu zmusiła władze do rozmów. Piotr Bartoszcze „w imieniu strajkujących chłopów oświadczył, że nie przerwą oni głodówki do czasu zalegalizowania NSZZ RI <S>, zaznaczając, że sam termin rejestracji może być późniejszy”. Delegacja rządowa przyjęła propozycję porozumienia ze sformułowaniem: „Rząd uznaje, że NSZZ RI <Solidarność> jest legalnym związkiem działającym na terenie PRL”. Porozumienie podpisano 17 kwietnia – rząd zobowiązał się wypracować w Sejmie podstawy do zarejestrowania związku.

Historycy wskazują, że władze właśnie podczas kryzysu bydgoskiego zdały sobie sprawę, że nie panują nad wydarzeniami w kraju i zaczęły przygotowywać stan wojenny.

O wydarzeniach sprzed 42 lat przypomniała poseł Ewa Kozanecka, która wygłosiła w Sejmie oświadczenie:

„42 lata temu odwaga i determinacja chłopskich działaczy z Kujaw i Pomorza dały początek wydarzeniom tzw. Bydgoskiego Marca i doprowadziły do powstania rolniczej „Solidarności” – pierwszej po wojnie niezależnej organizacji wiejskiej.

16 marca 1981 r. rozpoczął się strajk okupacyjny rolników indywidualnych, który dotyczył nierównego i niesprawiedliwego traktowaniu ich przez władze komunistyczne oraz uprzywilejowanej pozycji rolników skupionych w wojewódzkim związku kółek i organizacji rolniczych. Na jego czele stanął znany działacz rolniczy z Inowrocławia i członek kierownictwa NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” Roman Bartoszcze. Zdesperowany z powodu koszmaru, jakim był wielki kryzys gospodarczy szczególnie dotkliwie odczuwany na wsi, wraz z innymi chłopami podjął bezkompromisową walkę o godność i zmianę warunków życia mieszkańców polskiej wsi. W walce tej ponieśli oni ogromne straty moralne, materialne i osobowe.

Po miesiącu ciężkiej walki 17 kwietnia 1981 r. w Bydgoszczy zawarto porozumienie w sprawie zalegalizowania rolniczej „Solidarności” zwane porozumieniem bydgoskim.

Właśnie dlatego w tym miejscu pragnę złożyć wyrazić swój najwyższy szacunek i uznanie dla chłopskich bohaterów walczących o wolność i demokrację oraz złożyć im hołd. Osoby te, kierując się wspomnianymi wartościami, zdziałały wiele dobrego, podejmując walkę i narażając przy tym swoje własne zdrowie i życie. Ich ofiara, krew i cierpienia miały ogromne znaczenie dla odzyskania wolności i nieodległości naszej ojczyzny.”