Rozporządzenie ma zaradzić zakłóceniom wynikającym z subsydiów, które państwa trzecie przyznają firmom działającym na unijnym jednolitym rynku. Określa procedury badania takich subsydiów w kontekście dużych koncentracji oraz ofert w dużych zamówieniach publicznych.

Tym samym rozporządzenie ma przywrócić uczciwą konkurencję między wszystkimi firmami działającymi na rynku wewnętrznym – zarówno europejskimi, jak i nieeuropejskimi.

Jozef Síkela, minister przemysłu i handlu, powiedział:

UE jest największą gospodarką świata. Nasz jednolity rynek jest czynnikiem dobrobytu gospodarczego wszystkich naszych obywateli. Nowe przepisy pozwolą Unii badać nieuczciwe praktyki wspierane przez niektóre państwa trzecie oraz im zapobiegać. Dzięki temu UE będzie mogła zapewnić uczciwą konkurencję i równe szanse wszystkim firmom.

Subsydia udzielane przez państwa członkowskie muszą być zgodne z przepisami o pomocy państwa, ale analogiczne subsydia udzielane przez państwa trzecie nie podlegały dotąd kontroli żadnego unijnego instrumentu. Aby tę lukę zapełnić, uchwalone rozporządzenie ustanawia ramy, które pozwolą Komisji badać wszelką działalność gospodarczą na rynku wewnętrznym subsydiowaną przez państwa trzecie.

Badanie wkładu finansowego

Rozporządzenie daje Komisji trzy narzędzia do badania wkładów finansowych dokonywanych przez organ publiczny państwa trzeciego:

• dwa rodzaje uprzedniej autoryzacji – by zapewnić równe szanse w przypadku największych fuzji oraz ofert w dużych zamówieniach publicznych
• ogólne badanie rynku – by analizować wszelkie inne sytuacje rynkowe oraz fuzje i zamówienia publiczne o mniejszej wartości.

Firmy będą musiały powiadamiać Komisję o fuzjach i przejęciach, gdy jedna ze stron osiąga w UE obroty o wartości przynajmniej 500 mln EUR i otrzymuje zagraniczny wkład finansowy o wartości przynajmniej 50 mln EUR. Jeżeli chodzi o oferty w zamówieniach publicznych, wartość zamówienia musi wynosić przynajmniej 250 mln EUR. Jeżeli firma nie wywiąże się z obowiązków powiadamiania, Komisja będzie mogła nakładać grzywny i badać transakcję, tak jakby została powiadomiona.

Ogólna zasada (z określonymi wyjątkami) będzie taka, że Komisja będzie mogła badać zagraniczne subsydia przyznane do pięciu lat wstecz przed wejściem rozporządzenia w życie, jeśli subsydia te zakłócają działanie rynku wewnętrznego po wejściu rozporządzenia w życie.

Podobnie jak w przypadku unijnych przepisów o pomocy państwa, jeśli Komisja stwierdzi, że istnieje subsydium zagraniczne i zakłóca ono konkurencję, zastosuje test bilansujący. Pozwoli on ocenić pozytywne i negatywne skutki danego subsydium.

Jeżeli skutki negatywne przeważą, Komisja będzie mogła nałożyć środki kompensacyjne (w tym strukturalne i niestrukturalne środki zaradcze) i nakazać zwrócenie zagranicznego subsydium lub zaakceptować zobowiązanie odnośnej firmy do skompensowania zakłócenia spowodowanego zagranicznym subsydium.

Kontekst

Aby zlikwidować lukę regulacyjną w kwestii zagranicznych subsydiów na rynku wewnętrznym, 5 maja 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła odnośny projekt rozporządzenia. Ma ono zapewnić równe szanse wszystkim działającym na jednolitym rynku firmom, które korzystają ze wsparcia państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego.

Co dalej?

Rada zatwierdziła dzisiaj stanowisko Parlamentu Europejskiego, co oznacza, że akt ustawodawczy został przyjęty.

Po tym jak podpiszą go przewodniczący Parlamentu Europejskiego i Rady, zostanie on opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i wejdzie w życie 20 dni po publikacji.