Opublikowano projekt rozporządzenia określającego m.in. zasady udzielenia pomocy na rynku zbóż. 600 mln zł potrzebne na dopłaty do zbóż dla rolników ma pochodzić z  Funduszu Pomocy dla Ukrainy.

Projekt reguluje też kwestie połowowe i zmienia zasady pomocy dla pszczelarzy – zakłada podniesienie stawki pomocy na 1 przezimowaną rodzinę pszczelą z 20 zł do 50 zł, przy jednoczesnym zwiększeniu budżetu na to zadanie z 35,5 mln zł do 60 mln zł.

Rynek zbóż zdestabilizowany

W projekcie stwierdzono, że nadmierny przywóz zbóż z Ukrainy destabilizuje krajowy rynek zbóż, szczególnie w regionach południowo-wschodniej Polski. Do Polski są przywożone w szczególności kukurydza i pszenica.

”W 2022 r. do Polski sprowadzono 3,27 mln ton zbóż ogółem, z czego 75% było sprowadzone z Ukrainy. Udział ukraińskiej pszenicy w imporcie pszenicy do Polski wyniósł 55%, natomiast kukurydzy aż 91%. Jednocześnie według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) zbiory pszenicy w 2022 r. były o 10% wyższe od zbiorów w 2021 r., a kukurydzy o 11% wyższe niż w 2021 r.” – podano w uzasadnieniu.

Terminale portowe mają utrudnienia z eksportem zbóż z powodu znaczącego obrotu towarami pozarolniczymi (węgiel, drewno, rudy żelaza, drobnica).

Skup zbóż jest niższy niż w roku ubiegłym, co przy wysokiej produkcji nie pozwoli na upłynnienie nadwyżkowych ilości zboża zalegającego w magazynach.

„Z informacji pozyskanych z rynku wynika, że firmy skupujące, jak i przetwórcy zbóż posiadają duże ilości nagromadzonych zapasów, a znacząca część podmiotów obracających zbożem nie prowadzi skupu z uwagi na niski popyt ze strony importerów. Poza tym zboże z Ukrainy jest bardziej konkurencyjne cenowo od zboża krajowej produkcji i wypiera z rynku zboże krajowe. Jednocześnie wysokie koszty produkcji rolnej wynikające z agresji Rosji wobec Ukrainy powodują, że uzyskiwane przez producentów rolnych przychody ze sprzedaży pszenicy i kukurydzy nie pokrywają w pełni poniesionych kosztów na ich produkcję” – ustalono.

Komu rekompensata?

Wzrosły koszty produkcji, przechowania zbóż i ich transportu. Uwzględniając te czynniki, zaproponowano udzielenie pomocy producentom, którzy ponieśli dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku pszenicy lub kukurydzy, spowodowanej agresją Rosji wobec Ukrainy.

Pomoc będzie udzielana na wniosek producenta (składany w ARiMR  do 30 czerwca 2023), w drodze decyzji. Do wniosku trzeba będzie dołączyć kopie faktur VAT lub ich duplikaty potwierdzające sprzedaż w okresie od dnia 15 grudnia 2022 r. do dnia 31 maja 2023 r. pszenicy lub kukurydzy podmiotom prowadzącym działalność w zakresie obrotu, skupu lub przetwórstwa zbóż.

Jaki sposób wyliczenia pomocy?

Wysokość pomocy nie może przekroczyć iloczynu:

1) stawki pomocy i powierzchni upraw pszenicy lub kukurydzy, do której producent rolny otrzymał płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego za 2022 r., jednak nie więcej niż 50 ha;

2) stawki pomocy, liczby 1,665 (liczba umożliwiająca przeliczenie pomocy do produkcji z 1 ha, gdyż stawka pomocy obejmuje tylko jej część) i powierzchni upraw pszenicy lub kukurydzy stanowiącej iloraz liczby ton pszenicy lub liczby ton kukurydzy wynikającej z dokumentów, potwierdzających sprzedaż pszenicy lub kukurydzy podmiotom prowadzącym działalność w zakresie obrotu, skupu lub przetwórstwa zbóż, oraz liczby:

a) 5,5 – w przypadku pszenicy (5,5 t/ha to średni plon pszenicy z hektara w 2022 r. według GUS),

b) 7 – w przypadku kukurydzy (7 t/ha to średni plon kukurydzy z hektara w 2022 r. według GUS).

Pomoc będzie wypłacana do niższej z kwot wyliczonych na podstawie powyższych przepisów.

Jaka stawka pomocy?

Stawka pomocy – która będzie obejmowała jedynie część produkcji – będzie zróżnicowana w zależności od województwa, w którym jest prowadzona uprawa pszenicy lub kukurydzy.

Ma wynosić odpowiednio:

1) 825 zł na 1 ha powierzchni upraw pszenicy położonych w województwie lubelskim i podkarpackim;

2) 1050 zł na 1 ha powierzchni upraw kukurydzy położonych w województwie lubelskim i podkarpackim;

3) 660 zł na 1 ha powierzchni upraw pszenicy położonych w województwie małopolskim, mazowieckim, świętokrzyskim i podlaskim;

4) 840 zł na 1 ha powierzchni upraw kukurydzy położonych w województwie małopolskim, mazowieckim, świętokrzyskim i podlaskim;

5) 495 zł na 1 ha powierzchni upraw pszenicy położonych w województwach innych niż wymienione w pkt 1 i 3;

6) 630 zł na 1 ha powierzchni upraw kukurydzy położonych w województwach innych niż wymienione w pkt 2 i 4.

Jak zaznaczono, projektowana pomoc może być udzielana producentowi rolnemu od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności ze wspólnym rynkiem tej pomocy publicznej.

Fundusz Pomocy dla Ukrainy sfinansuje destabilizację rynku zbóż

„Proponuje się, aby pomoc dla producentów rolnych, którzy ponieśli dodatkowe koszty w wyniku braku stabilizacji na rynku pszenicy i kukurydzy spowodowanej agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy, w wysokości ok. 600 mln zł, została sfinansowana ze środków Funduszu Pomocy” – podano w ocenie skutków regulacji.

Jak dodano, uwzględniając projektowane stawki pomocy, ilość niesprzedanej pszenicy i kukurydzy oraz średnią miesięczną wysokość skupu tych zbóż, szacuje się, że na realizację pomocy niezbędne są środki w wysokości 600 mln zł.

Ze środków Funduszu Pomocy finansowane są zadania na rzecz pomocy Ukrainie, w szczególności obywatelom Ukrainy dotkniętym skutkami konfliktu zbrojnego. Środki finansowe gromadzone na nim pochodzą m.in. z budżetu Polski, ale także i innych wpłat, m.in. od darczyńców i ze środków, które za zgodą Komisji Europejskiej mogą zostać przeznaczone na wsparcie realizacji zadań.

Trzeba przypomnieć, że dotychczas w odpowiedzi na wpływ rosyjskiej inwazji na Ukrainę dodano do PROW działanie „Nadzwyczajne tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę”, adresując pomoc dla hodowców świń w cyklu zamkniętym, w tym prowadzących produkcję prosiąt. Na tę pomoc przeznaczono środki z innych działań PROW, niewykorzystane dotychczas.

Więcej:

Nawet 15 tys. euro wsparcia z PROW dla hodowców świń w cyklu zamkniętym