Na dopłaty ma trafić w tym roku ponad 19 mld zł – tj. 15,74 mld zł dopłat bezpośrednich oraz 3,54 mld zł z tytułu płatności obszarowych – podaje agencja. Czy uda się wypłacić chociaż tylko 70 proc. tej kwoty z tytułu zaliczek?

A z tytułu płatności obszarowych (ONW, rolno-środowiskowo-klimatycznych, ekologicznych i zalesieniowych) powinno być przecież wypłacone w tym roku nawet 85 proc. należności.

Zaliczkami nie objęto tylko ekoschematów zwierzęcych.

Zaliczki od zawsze na zasadzie „co kapnie”

To, co dla rolników na Zachodzie Europy jest normą, w Polsce wciąż ma walor prezentu.

Zaliczki dopłat w UE były od zawsze, u nas zaczęto je wypłacać dopiero w 2015 roku – po mocno napiętych nastrojach na wsi, spowodowanych suszą (a i w roku wyborczym, trzeba zauważyć). Było to zaledwie 50 proc. niektórych płatności. W 2016 roku po raz pierwszy zaliczkowo wypłacono 70 proc. należności. W ten sposób Polska dołączyła do państw wypłacających corocznie zaliczki dopłat.

Dziwnym trafem jednak wypłata zaliczek nigdy nie przekroczyła kwoty wcześniej wypłacanej tytułem pełnych dopłat przed końcem roku kalendarzowego – tj. ok. 10 mld zł.

Ale i tak po rozpoczęciu wypłaty zaliczek było lepiej – bo wiadomo, że zaliczki powinny przyjść w określonym terminie (tj. przed rozpoczęciem pełnych dopłat, zaczynającym się 1 grudnia), w ten sposób chociaż częściowa kwota dopłat zostaje „ocalona” przed inflacją. Rolnicy zyskują pewność, że zaliczki otrzymają jeszcze przed zimą.

Czy na pewno mają jednak taką pewność?

Każdy rok przynosi niespodzianki

W niektórych tylko latach zaliczki przysługują bez kontroli – to pierwszy znak zapytania co do ich pewności.

W 2023 roku w sprawie wypłaty zaliczek dopłat bezpośrednich interweniował nawet Rzecznik Praw Obywatelskich. Interweniował tak jakoś bez przekonania, okazało się zresztą, że ten konkretny rolnik zaliczek nie otrzymał słusznie – podlegał kontroli.

Więcej:

Zaliczki płatności bezpośrednich zaniżone? Ależ skąd!

W 2023 roku zaliczek za ekoschematy w ogóle nie wypłacono – agencja nie była gotowa do ich naliczenia, problem przeciągnął się aż do wiosny 2024.

Nic nie słychać, aby ktokolwiek upomniał się o zrekompensowanie rolnikom tej straty, wynikającej z opóźnienia.

Z tytułu zaliczek wypłacono w ubiegłym roku mniej, niż można się było spodziewać.

Czytaj też:

Zaliczki dopłat bez reguł – czyli ile to jest 70 proc. z 17 mld zł?

Jak będzie w 2024 roku?

W tym roku już rozpoczęcie wypłaty zaliczek prezentowano jako sukces – oto nawet za ekoschematy obszarowe agencji udało się naliczyć należność.

Tylko czy 2,5 mld zł – o których mówił wiceminister Krajewski tuż po rozpoczęciu wypłaty zaliczek – to rzeczywiście kwota w tym roku przeznaczona na zaliczki płatności bezpośrednich, i do tego rekordowa? Czy wiceminister myślał może o milionach albo o euro? Nie wiadomo.

Więcej o tej wypowiedzi czytaj:

MRiRW: Realizujemy zobowiązania wobec rolników

Ile więc jest w tym roku na zaliczki?

Usilnie dopytywana, Agencja podała:

„planowana realizacja płatności zaliczkowych obszarowych w okresie od 16.10 do 30.11 br. szacowana jest w ramach:

• PROW 2014-2020 w kwocie: 0,74 mld zł
• PS WPR 2023-2027(EFRROW) w kwocie: 1,82 mld zł
• EFRG (płatności bezpośrednie oraz przejściowe wsparcie krajowe) w kwocie 7,02 mld zł w tym Ekoschematy na kwotę 1,48 mld zł.”

W sumie daje to więc niespełna 10 mld zł. I w żaden sposób nie stanowi nawet 70 proc. całkowitej kwoty tegorocznych dopłat – ma ona wynieść według agencji 15,74 mld zł z tytułu dopłat bezpośrednich i 3,54 mld zł z tytułu płatności obszarowych.

A dopytywana dalej „jaki procent całkowitej puli przeznaczonej w tym roku na te płatności (w euro lub zł) będą wobec tego stanowiły zaliczki?” –  agencja już nic dającego się połączyć w całość wycedzić nie może.

Więcej:

Ile zaliczek dopłat prześle w tym roku agencja?

Pozostaje więc wrócić do wyliczenia z rozporządzenia określającego zaliczki – w nim planowano zaliczkową wypłatę w wysokości 2855,51 mln euro.

Zwiększone zaliczki płatności od 16 października

Kurs euro do dopłat wynosi w tym roku 4,2788 zł. Daje to więc ponad 12 mld zł.

Ile wypłaci agencja? „Do 15 listopada 2024 r. w ramach tegorocznej kampanii dopłat do rolników ma trafić 8,64 mld zł” – podaje ARiMR. A ile trafi do końca listopada – już nie wie.

Czy w tym roku uda się wypłacić rolnikom tyle, ile powinni otrzymać z tytułu zaliczek?