Od tygodnia są dostępne „Wytyczne szczegółowe”, dotyczące realizacji interwencji I.10.5. Rozwój małych gospodarstw w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.

Do 3 marca 2023 r. można zgłaszać uwagi do projektu.

Przedstawione wytyczne odnoszą się do możliwych do wsparcia w tej interwencji operacji dotyczących:

1) produkcji rolnej lub produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie metodami innymi niż ekologiczne lub

2) produkcji ekologicznej lub produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie metodami ekologicznymi, lub

3) rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania żywności (tylko produktów rolnych) na rynek w ramach krótkiego łańcucha dostaw – (KŁD – Rolniczy Handel Detaliczny lub sprzedaż bezpośrednia lub dostawy bezpośrednie.

Komu i na co pomoc?

Pomoc trafi do rolników w celu zwiększenia orientacji rynkowej gospodarstwa.  Rolnik ma być posiadaczem gospodarstwa, które w roku wyjściowym ma powierzchnię UR nie większą niż 300 ha i jest małym gospodarstwem, tzn. gospodarstwem o wielkości ekonomicznej poniżej 25 tys. euro.

Poza tym musi prowadzić działalność rolniczą, z której uzyskał przychód ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie w wysokości nie mniejszej niż 5 tys. zł i działalność ta nie jest prowadzona w celach naukowo–badawczych; wysokość tego przychodu określa się uwzględniając przychody z nie więcej niż dwunastu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia WOPP.

W gospodarstwie prowadzącym produkcję ekologiczną, przychód ten musi pochodzić ze sprzedaży produktów wytworzonych metodami ekologicznymi.

Poziom dofinansowania to 85 proc. kosztów kwalifikowalnych. Płatność ma formę:

• ryczałtu 120 tys. zł – w przypadku operacji dotyczącej rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania produktów na rynek w ramach KŁD oraz  operacji dotyczącej produkcji ekologicznej w gospodarstwach prowadzących produkcję ekologiczną,
• 100 tys. zł w przypadku pozostałych operacji.

Pomoc będzie wypłacana w dwóch ratach (80 proc. to pierwsza rata, wypłacana po rozpoczęciu realizacji biznesplanu, wniosek o płatność składa się w okresie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy).

Wniosek o przyznanie pomocy jest rozpatrywany w ciągu 5 miesięcy od zakończenia naboru wniosków, jednak nie dłużej niż do końca roku, w którym został złożony.

Z rolnikiem zawierana będzie umowa, której załącznikiem jest biznesplan – wszelkie zmiany w nim trzeba będzie uzgadniać z ARiMR.

Pomoc może być wypłacona tylko raz w okresie realizacji PS WPR na rolnika i na gospodarstwo.

Jak rozumieć restrukturyzację?

To „zmiany w gospodarstwie, które prowadzą do zwiększenia orientacji rynkowej gospodarstwa oraz są dokonywane z uwzględnieniem zmian w otoczeniu oraz wewnętrznych potrzeb danego gospodarstwa”. Natomiast zwiększenie orientacji rynkowej gospodarstwa może nastąpić poprzez m.in.:

1.  zmianę profilu produkcji,
2.  poprawę jakości produkcji,
3.  zwiększenie wartości dodanej produktu,
4.  wprowadzenie nowego produktu na rynek,
5. rozpoczęcie wprowadzania produktu na rynek w ramach KŁD.

W obszarze produkcji ekologicznej pomoc przyznaje się, jeżeli cała produkcja, której dotyczy operacja w gospodarstwie wnioskodawcy, jest objęta systemem rolnictwa ekologicznego.

Warunek dotyczący rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania produktów rolnych na rynek w ramach KŁD uznaje się za spełniony, jeżeli w okresie 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy rolnik nie był zarejestrowany we właściwym organie w związku z rozpoczęciem ww. działalności.

Jakie wymogi musi spełnić biznesplan?

Pomoc przyznaje się na operację, w wyniku realizacji której nastąpi wzrost wartości sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, w tym żywności w ramach KŁD, co najmniej o 30% w stosunku do ustalonej dla gospodarstwa wartości przychodu bazowego i nie mniej niż do poziomu odpowiadającego równowartości minimalnego wynagrodzenia w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy.

Ma obejmować wyłącznie inwestycje związane bezpośrednio z obszarami wsparcia, których dotyczy operacja, w tym:

1.  inwestycje budowlane,
2.  wyposażenie budynków lub budowli,
3.  zakup nowych maszyn i urządzeń,
4.  wartości niematerialne i prawne.

Inwestycja nie może spowodować wzrostu produkcji, dla której brak jest rynku zbytu; ma być „w sposób racjonalny dostosowana do zasobów gospodarstwa oraz planowanej koncepcji zmian w gospodarstwie”. Realizacja założeń biznesplanu ma nastąpić w okresie nie dłuższym niż 3 lata kalendarzowe następujące po roku wyjściowym.

Jak zaznaczono, w przypadku ubiegania się o wsparcie na rozpoczęcie działalności w zakresie wprowadzania produktów na rynek w ramach KŁD, biznesplan może przewidywać również inwestycje dotyczące rozwoju w gospodarstwie produkcji rolnej, w tym produkcji ekologicznej, związanej z działalnością w zakresie wprowadzania produktów na rynek w ramach KŁD. W takim przypadku na inwestycje związane z rozpoczęciem działalności w zakresie wprowadzania produktów na rynek w ramach KŁD powinna być przeznaczona pomoc w wysokości co najmniej 20 tys. zł.

O kryteriach wyboru operacji czytaj:

Kto otrzyma pieniądze na „Rozwój małych gospodarstw” z PS?

Kiedy zwrot?

Ustalono sytuacje wymagające zwrotu pierwszej i drugiej raty.

Np. jeśli rolnik nie osiągnął w wyniku realizacji biznesplanu wzrostu wartości sprzedaży produktów z gospodarstwa co najmniej o 30% (w stosunku do przychodu bazowego), przy czym nie mniej niż do poziomu odpowiadającego równowartości minimalnego wynagrodzenia w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy następuje zwrot pierwszej raty pomocy i odmowa wypłaty drugiej raty pomocy – ale Jeżeli operacja została zrealizowana prawidłowo, a warunek wzrostu wartości sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie nie został osiągnięty ze względu na czynniki zewnętrzne, których negatywnego wpływu na przychody gospodarstwa rolnik nie miał możliwości złagodzić, pomoc nie będzie podlegała zwrotowi.

Do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty drugiej raty pomocy beneficjent jest zobowiązany w szczególności do m.in. utrzymania zrealizowanej operacji, ale gdy okres związania celem kończy się wcześniej niż okres pięciu lat liczonych od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, zobowiązania te  beneficjent powinien wypełniać do dnia upływu 5 lat liczonych od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Beneficjent jest zobowiązany również m.in. do utrzymania osiągniętego poziomu przychodu ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie co najmniej przez 5 lat liczonych od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.