Komisja przyjęła dziś komunikat wyjaśniający stosowanie siły wyższej i wyjątkowych okoliczności w unijnym sektorze rolnym w przypadku nieprzewidywalnych i ekstremalnych zdarzeń pogodowych.

Wyjaśniając interpretację  prawną tego pojęcia, Komisja ma na celu zapewnienie zainteresowanym rolnikom pewności w zakresie płatności w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR), zapewniając jednocześnie jednolite stosowanie tej koncepcji w całej Unii przez administracje krajowe. Niniejszy komunikat stanowi część pakietu mającego na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla rolników w UE.

Koncepcja siły wyższej pozwala rolnikom, którzy nie byli w stanie spełnić wszystkich wymogów WPR ze względu na wyjątkowe i nieprzewidywalne zdarzenia pozostające poza ich kontrolą (takie jak poważne susze lub powodzie), nie utracić wsparcia w ramach WPR. O zastosowaniu tej koncepcji decydują państwa członkowskie na podstawie odpowiednich dowodów i w świetle unijnego prawa rolnego.

Ponieważ stanowi wyjątek od ścisłego przestrzegania obowiązków związanych z płatnościami w ramach WPR (takich jak warunki lub środki w ramach ekoprogramów), decyzję tę stosuje się zwykle w sposób restrykcyjny, zazwyczaj w odniesieniu do każdego przypadku lub gospodarstwa oddzielnie. W dzisiejszym komunikacie wyjaśniono, że siła wyższa może dotyczyć wszystkich rolników pracujących na wyznaczonym obszarze dotkniętym poważnymi i nieprzewidywalnymi klęskami żywiołowymi lub zdarzeniami meteorologicznymi. Oznacza to, że rolnicy zlokalizowani na obszarze oddziaływania nie będą musieli wypełniać indywidualnych wniosków ani przedstawiać dowodów na spełnienie warunków siły wyższej. Ten rozszerzony zakres stosowania zmniejszy obciążenia administracyjne rolników i organów krajowych, ułatwiając w ten sposób szybką reakcję państw członkowskich.

W komunikacie określono warunki umożliwiające domniemanie, że wszyscy rolnicy zlokalizowani na danym obszarze podlegają działaniu siły wyższej. Państwa członkowskie będą musiały potwierdzić wystąpienie poważnej klęski żywiołowej lub poważnego zdarzenia meteorologicznego i wyznaczyć obszar geograficzny, który został poważnie dotknięty tym zdarzeniem i którego skutkom nie można było zapobiec przy zachowaniu należytej staranności. Do celów takiego wytyczenia państwa członkowskie mogą na przykład opierać się na danych satelitarnych dotyczących danego obszaru, bez potrzeby stosowania szczegółowych danych satelitarnych na poziomie poszczególnych gospodarstw. W przypadku niektórych rodzajów wydarzeń administracje krajowe rozważą również dodatkowe czynniki, takie jak nachylenie zbocza, rodzaj gleby lub rodzaj uprawianych roślin, aby określić populację, której to dotyczy, bez konieczności indywidualnej weryfikacji. Może tak być na przykład w przypadku przymrozków, które mogą nie mieć takiego samego wpływu na wszystkie uprawy, lub ciągłych opadów, które mogą mieć różny wpływ na obszary o nachyleniu lub na glebach o różnej zdolności zatrzymywania wody.

Po spełnieniu wszystkich warunków dzisiejsze wyjaśnienia zwalniają władze z konieczności przeprowadzania oceny każdego przypadku z osobna.

Komisja pozostaje w kontakcie z państwami członkowskimi, aby w razie potrzeby zapewnić wytyczne prawne.

Tło

Komisja Europejska uważnie wysłuchała obaw wyrażonych przez rolników i państwa członkowskie na początku tego roku i szybko podjęła działania, aby podjąć konkretne działania w celu rozwiązania podniesionych problemów.

W dniu 22 lutego Komisja przedstawiła swoje pierwsze działania na rzecz uproszczenia, aby trwale zmniejszyć obciążenia administracyjne dla rolników w UE. 15 marca przedstawiła propozycję ukierunkowanego przeglądu wspólnej polityki rolnej, która weszła w życie 25 maja po pomyślnym zatwierdzeniu przez Radę i Parlament Europejski.

Państwa członkowskie odgrywają kluczową rolę w utrzymywaniu ograniczonych i proporcjonalnych obciążeń administracyjnych dla rolników. Wszelkie udane działania upraszczające należy przeprowadzać w ścisłej współpracy z administracjami krajowymi i samymi rolnikami.

Janusz Wojciechowski, komisarz do spraw rolnictwa, powiedział:

– Ciężko pracowaliśmy, aby rozwiać obawy rolników dotyczące mniejszej biurokracji i większej elastyczności. Rolnictwo to jeden z zawodów najbardziej narażonych na zmiany klimatyczne i ich konsekwencje. W przypadku nieprzewidzianych ekstremalnych zjawisk klimatycznych rolnicy ryzykują utratę wszystkiego, na co pracowali. Nasze dzisiejsze wyjaśnienia dają pewność, że mogą oni nadal otrzymywać płatności w ramach WPR, nawet jeśli nie będą w stanie wywiązać się ze wszystkich swoich zwykłych zobowiązań. Nie ma powodu do dodatkowych zmartwień, gdy mamy do czynienia z dramatycznymi klęskami żywiołowymi.

Źródło informacji: komunikat prasowy Komisji Europejskiej