Hodowcy świń najbardziej ucierpieli w wyniku inwazji Rosji na Ukrainę – uznało MRiRW i przygotowało możliwość wsparcia ich kwotą 98 626 500 euro (155 000 000 euro środków publicznych).

Pomoc ma otrzymać ok. 50 000 rolników.

Przedstawiono projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę” w ramach działania „Nadzwyczajne tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Wsparcie to jest jednorazowym, nadzwyczajnym mechanizmem będącym odpowiedzią na problemy z płynnością finansową zagrażającą ciągłości działalności rolniczej – podano.

Operacje typu „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę” dodano do PROW 2014-2020 właśnie teraz, tuż przed upływem terminu ogłaszania naborów z tego kończącego się programu.

Unia pozwoliła pomagać dotkniętym rosyjską inwazją na Ukrainę

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1033 z dnia 29 czerwca 2022 r. zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do szczególnego działania mającego zapewnić nadzwyczajne tymczasowe wsparcie w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) w odpowiedzi na wpływ rosyjskiej inwazji na Ukrainę, alokacja działania „Nadzwyczajne tymczasowe wsparcie dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę” wyniesie 4,28% alokacji EFRROW dla lat 2021–2022, tj. 98 626 500 euro (155 000 000 euro środków publicznych) – zapowiedziano.

Przepisy unijne wskazują, że państwo członkowskie ma ukierunkować pomoc do podmiotów najbardziej dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę przez określenie warunków kwalifikowalności i, tam gdzie uzna to za właściwe, kryteriów wyboru, które są obiektywne i niedyskryminacyjne. Zgodnie z ww. artykułem wsparcie dotyczy jedynie podmiotów angażujących się w co najmniej jedno z następujących działań służących realizacji celów:

1) gospodarka o obiegu zamkniętym;

2) gospodarka składnikami odżywczymi;

3) efektywne wykorzystywanie zasobów;

4) metody produkcji przyjazne dla środowiska i klimatu.

Ponadto przyznając wsparcie na podstawie tego rozporządzenia, państwa członkowskie uwzględniają wsparcie przyznane w ramach innych krajowych lub unijnych instrumentów wsparcia lub prywatnych programów, których celem jest odpowiedź na wpływ rosyjskiej inwazji na Ukrainę – zaznaczono w uzasadnieniu.

Komu pomoc?

Uznano, że w polskich warunkach należy skierować pomoc do hodowców świń w cyklu zamkniętym, w tym prowadzących produkcję prosiąt.

Pomoc ma być adresowana do tych, którym już przed rosyjską inwazją na Ukrainę gospodarowało się trudniej. „Producenci świń w Polsce od kilku lat borykają się z problemem redukcji liczby loch zapewniających dostateczną podaż prosiąt. Spadające równolegle ze spadkiem cen tuczników ceny prosiąt powodują spadek opłacalności w gospodarstwach specjalizujących się w produkcji prosiąt. Taka tendencja skutkuje wycofaniem się z produkcji gospodarstw, których utrzymanie na rynku jest kluczowe dla zachowania produkcji świń w oparciu o stado podstawowe świń. (…) Opłacalność chowu świń w Polsce jest uzależniona od cen pasz, dlatego wojna ma silne i długotrwałe konsekwencje dla rynku trzody przez podniesienie kosztów produkcji i dalsze ograniczenie pogłowia. (…) Oprócz strat w samym tuczu producenci w cyklu zamkniętym ponoszą zwiększone koszty utrzymania loch i produkcji samych prosiąt. (…) Rosnące światowe ceny surowców (np. energetycznych, materiałowych) oraz zakłócenia w ich dostawach determinują wzrost cen środków produkcji dla rolnictwa, które niekorzystnie wpływają na dochodowość chowu świń.

Przepisy unijne nie dają możliwości stosowania wsparcia związanego z produkcją w sektorze trzody chlewnej. W konsekwencji braku opłacalności produkcji w okresie 2019–2021 r. z produkcji świń zrezygnowało w Polsce ok. 23% gospodarstw, przy czym kryzys dotyka głównie małe i średnie gospodarstwa, które nie korzystają z tzw. efektu skali. W stosunku do 2016 r. liczba gospodarstw małych i średnich zajmujących się chowem trzody spadła w Polsce o ponad 50%. Zgodnie z danymi GUS na początku grudnia 2021 r. stado loch na chów zmniejszyło się w porównaniu z grudniem 2020 r. o 19,7% do poziomu 654,1 tys. sztuk, w tym pogłowie loch prośnych zmniejszyło się o 112,7 tys. sztuk (o 20,6%) do 433,9 tys. sztuk. W stosunku do czerwca 2021 r. liczba loch na chów zmniejszyła się o 81,2 tys. sztuk (o 11%), w tym macior prośnych spadła o 73 tys. sztuk, tj. o 14,4%. Spadek pogłowia trzody chlewnej jest reakcją producentów na pogorszenie opłacalności chowu trwające od połowy 2020 r.” – to najważniejsze argumenty z uzasadnienia, przemawiające za skierowaniem pomocy właśnie do tej grupy rolników. Doliczono się 50 tys. potencjalnych beneficjentów.

Kto otrzyma wsparcie?

Rolnik lub jego małżonek musi spełnić cztery warunki. Wymagane będzie, aby:

1) zgłosił do dnia 15 maja 2022 r. do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, o którym mowa w przepisach o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, oznakowanie co najmniej 10 sztuk zwierząt gatunku świnia (Sus scrofa) urodzonych w siedzibie stada posiadacza tych zwierząt w okresie od dnia 1 kwietnia 2021 r. do dnia 31 marca 2022 r. oraz

2) zgłosił do dnia rozpoczęcia naboru wniosków o przyznanie pomocy do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, o którym mowa w przepisach o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, oznakowanie co najmniej 1 sztuki zwierzęcia gatunku świnia (Sus scrofa) urodzonego w siedzibie stada posiadacza tego zwierzęcia, którego urodzenie nastąpiło od dnia 1 kwietnia 2022 r., oraz

3) prowadził do dnia rozpoczęcia naboru wniosków o przyznanie pomocy działalność rolniczą w zakresie chowu lub hodowli świń.

Poza tym wymagane będzie spełnienie co najmniej jednego z warunków pozwalających uznać rolnika za prowadzącego działalność z zastosowaniem metod produkcji przyjaznych dla środowiska i klimatu.

Ile?

Pomoc jest udzielana w formie ryczałtu, a jej wysokość jest uzależniona od wielkości prowadzonej produkcji – założono.

Liczba zwierząt, od której będzie uzależniona stawka pomocy, ma być ustalana na podstawie rejestru ARiMR za okres od dnia 1 kwietnia 2021 r. do dnia 31 marca 2022 r.

Stawka pomocy wynosi:

1) 2400 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 10 sztuk i nie więcej niż 24 sztuk,

2) 5000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 25 sztuk i nie więcej niż 49 sztuk,

3) 10 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 50 sztuk i nie więcej niż 99 sztuk,

4) 20 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 100 sztuk i nie więcej niż 199 sztuk,

5) 30 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 200 sztuk i nie więcej niż 299 sztuk,

6) 40 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 300 sztuk i nie więcej niż 399 sztuk,

7) 50 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 400 sztuk i nie więcej niż 499 sztuk,

8) 60 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 500 sztuk i nie więcej niż 599 sztuk,

9) 70 000 zł – jeżeli rolnik lub jego małżonek zgłosił oznakowanie co najmniej 600 sztuk

– zwierząt gatunku świnia (Sus scrofa) urodzonych w siedzibie stada posiadacza tych zwierząt w okresie od dnia 1 kwietnia 2021 r. do dnia 31 marca 2022 r.

Kiedy?

Nabór wniosków ma być ogłoszony co najmniej na 7 dni przed dniem planowanego rozpoczęcia tego naboru, a termin trwania naboru wniosków ma być nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni.

Pomoc w ramach tego działania będzie przyznawana w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez kierownika biura powiatowego ARiMR, wniosek o przyznanie pomocy jest jednocześnie wnioskiem o płatność.

Wydanie decyzji przyznających pomoc oraz wypłata pomocy beneficjentom mają nastąpić w tym samym miesiącu kalendarzowym, tak aby do wyliczenia wysokości pomocy określonej w decyzji oraz do wypłaty pomocy został zastosowany ten sam kurs euro.

Zamiast czego?

Kwota potrzebna na ten nowy rodzaj pomocy z PROW ma być przesunięta z budżetu przeznaczonego na następujące instrumenty wsparcia:

Restrukturyzacja małych gospodarstw – 41 800 000 euro środków publicznych

Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem COVID-19 – 6 500 000 euro środków publicznych

Renty strukturalne – 1 700 000 euro środków publicznych

Transfer wiedzy i działalność informacyjna – 4 000 000 euro środków publicznych

Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw – 2 000 000 euro środków publicznych

Premie dla młodych rolników – 69 000 000 euro środków publicznych

Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych – 30 000 000 euro środków publicznych.

Czytaj też:

Nadzwyczajne wsparcie hodowców świń z PROW nie do końca ustalone z KE