Interesy ogółu ubezpieczonych i świadczeniobiorców, dotyczące ubezpieczenia i działalności Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, reprezentuje Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

Minister rolnictwa Henryk Kowalczyk powołał właśnie nową Radę Rolników na lata 2023–2025.

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, Radę Rolników w liczbie 25 członków powołuje minister właściwy do spraw rozwoju wsi spośród kandydatów zgłoszonych przez społeczno-zawodowe organizacje rolników i związki zawodowe rolników indywidualnych o ogólnokrajowym zakresie działania oraz Krajową Radę Izb Rolniczych. W momencie powołania co najmniej 15 członków powinno podlegać ubezpieczeniu w pełnym zakresie, a co najmniej 5 członków powinno pobierać emeryturę lub rentę z ubezpieczenia.

Nowa Rada Rolników na trzyletnią kadencję

Za osoby spełniające te wymagania zostali uznani:

1. zgłoszeni przez Krajową Radę Izb Rolniczych: Janusz Bąk, Mirosław Borowski, Zbigniew Dembowski, Grzegorz Leszczyński, Grzegorz Pszczoła, Wiktor Szmulewicz
2. zgłoszeni przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych ”Solidarność”: Jacek Adamczuk, Jerzy Bednarz, Tomasz Obszański, Janusz Walczak, Adrian Wawrzyniak, Łukasz Zbonikowski
3. zgłoszeni przez Związek Zawodowy Rolnictwa i Obszarów Wiejskich ”Regiony”: Bolesław Borysiuk
4. zgłoszeni przez Federację Branżowych Związków Producentów Rolnych: Adrianna Bukowska-Łazarska
5. zgłoszeni przez Związek Zawodowy Rolnictwa Samoobrona: Krzysztof Filipek, Antoni Przyborowski
6. zgłoszeni przez Związek Zawodowy Rolników ”Ojczyzna”: Mariusz Gołębiowski, Zygmunt Jakubczak
7. zgłoszeni przez Stowarzyszenie Innowatorów Wsi: Józef Kokoszka
8. zgłoszeni przez Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych: Jolanta Mitka, Adam Olszewski
9. zgłoszeni przez Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego: Krzysztof Nykiel
10. zgłoszeni przez Związek Zawodowy Centrum Narodowe Młodych Rolników: Grzegorz Oliwa
11. zgłoszeni przez Stowarzyszenie Innowatorów Wsi: Waldemar Wojciechowski
12. zgłoszeni przez Polski Związek Zawodowy Rolnictwa ”Wyzwolenie”: Renata Beger.

Jakie uprawnienia ma Rada Rolników?

Rada Rolników ma prawo kontrolować i oceniać działalność Kasy. Prezes Kasy, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, przedstawia Radzie Rolników sprawozdanie z działalności Kasy i funduszu składkowego w poprzednim roku. Rada rozpatruje sprawozdanie i uchwala opinię wraz z ewentualnymi wnioskami, w terminie do dnia 30 kwietnia.

Rada Rolników opiniuje projekty aktów prawnych regulujących ubezpieczenie, a także programów działania i planów finansowych Kasy. Może występować do organów administracji państwowej, instytucji państwowych i organów jednostek samorządu terytorialnego o podjęcie określonych inicjatyw lub działań w sprawach związanych z ubezpieczeniem.

Na wniosek Rady Rolników minister właściwy do spraw rozwoju wsi, w drodze rozporządzenia, może np. ustanawiać ulgi w wysokości składki, określając szczegółowe zasady i tryb ich przyznawania, a także  wysokość zasiłku chorobowego oraz przypadki, w których zasiłek chorobowy przysługuje przy niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie krócej niż 30 dni, uwzględniając stan finansów funduszu składkowego.

Może też określić, jakie czynności niewymienione w ustawie traktuje się, w zakresie uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, na równi z czynnościami związanymi z prowadzeniem działalności rolniczej. Rada Rolników opiniuje też statut KRUS.

Od niedawna też KRUS może inicjować i wspierać rozwój ubezpieczeń dla rolników i członków ich rodzin, prowadzonych przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, a zakres i zasady udzielania pomocy oraz limity wydatków Kasy na ten cel określa Prezes Kasy w porozumieniu z Radą Rolników lub na jej wniosek.

Członkowi Rady Rolników w związku z udziałem w pracach Rady Rolników przysługuje ryczałtowe wynagrodzenie. Prezes Kasy zapewnia obsługę prac Rady Rolników.

5 przedstawicieli Rady Rolników wchodzi w skład Rady Nadzorczej Funduszu Składkowego, Rada Rolników opiniuje jego statut.

Prezes Kasy w porozumieniu z Radą Rolników może tworzyć fundusz motywacyjny w ramach odpisu na fundusz administracyjny, naliczanego z funduszu składkowego, ustalając wysokość środków tego funduszu w danym roku kalendarzowym w wysokości nie niższej niż 4% planowanych wydatków funduszu składkowego. Wypłaty z funduszu motywacyjnego są realizowane poza limitami wynikającymi z przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.

Prezes Kasy, w porozumieniu z Radą Rolników lub na jej wniosek, może ustanawiać premie dla rolników płacących składki oraz dla osób pobierających świadczenia, z tytułu wyrażenia zgody na pobór składki lub wypłatę świadczenia w sposób prowadzący do obniżenia kosztów poboru albo wypłaty.