Komisja Europejska opublikowała dziś Raport o konwergencji za 2024 r., w którym przedstawia ocenę postępów poczynionych przez państwa członkowskie spoza strefy euro na drodze do przyjęcia euro.

Sprawozdanie obejmuje sześć państw członkowskich spoza strefy euro, które są prawnie zobowiązane do przyjęcia euro: Bułgarię, Czechy, Węgry, Polskę, Rumunię i Szwecję.

Przystąpienie do strefy euro jest procesem otwartym i opartym na zasadach. Sprawozdanie opiera się na kryteriach konwergencji, czasami nazywanych „kryteriami z Maastricht”, określonych w art. 140 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Kryteria konwergencji obejmują stabilność cen, zdrowe finanse publiczne, stabilność kursu walutowego i konwergencję długoterminowych stóp procentowych.

W raporcie stwierdzono, że państwa członkowskie objęte raportem wykazują mieszane wyniki pod względem nominalnej konwergencji. Żadne z tych państw członkowskich nie spełnia obecnie wszystkich kryteriów przystąpienia do strefy euro. Bułgaria jest jedynym krajem, który spełnia wszystkie kryteria oprócz jednego i w którym ustawodawstwo krajowe można uznać za zgodne z zasadami unii gospodarczej i walutowej.

W raporcie stwierdzono, że:

Szwecja spełnia kryterium stabilności cen.

Bułgaria i Szwecja spełniają kryterium finansów publicznych, a Czechy mają je spełnić na podstawie raportu Komisji na podstawie art. 126 ust. 3 z dnia 19 czerwca.

Bułgaria, Czechy i Szwecja spełniają kryterium długoterminowej stopy procentowej.

Bułgaria spełnia kryterium kursowe. Żadne z pozostałych państw członkowskich nie jest członkiem Mechanizmu Kursowego (ERM II): przed przystąpieniem do strefy euro wymagane jest uczestnictwo w mechanizmie bez poważnych napięć walutowych.

Ocenę Komisji uzupełnia raport o konwergencji Europejskiego Banku Centralnego (EBC), który również został opublikowany dzisiaj.

Ogólna ocena gotowości

W raporcie stwierdzono również, że ustawodawstwo Bułgarii można uznać za zgodne z prawem UE z zastrzeżeniem warunków i interpretacji określonych w Raporcie o konwergencji. Przepisy krajowe w dziedzinie waluty nie są w pełni zgodne z przepisami unii gospodarczej i walutowej w pozostałych pięciu zbadanych państwach członkowskich UE spoza strefy euro.

Komisja zbadała także dodatkowe czynniki, o których mowa w Traktacie, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie trwałości konwergencji. Z analizy tej wynika, że ​​państwa członkowskie spoza strefy euro są ogólnie dobrze zintegrowane gospodarczo i finansowo z UE. Niemniej jednak niektóre z nich wykazują wrażliwość makroekonomiczną lub stoją przed wyzwaniami związanymi z otoczeniem biznesowym i ramami instytucjonalnymi, które mogą stwarzać ryzyko dla trwałości procesu konwergencji.

Ocena konwergencji przedstawiona w tym raporcie została poddana wpływowi kilku poważnych wstrząsów gospodarczych i zmian politycznych w ciągu ostatnich dwóch lat. Agresywna wojna Rosji przeciwko Ukrainie zakłóciła globalny rynek energii i łańcuchy dostaw, powodując wzrost cen energii do rekordowych poziomów w 2022 r. Gospodarka UE wykazała się niezwykłą odpornością i skutecznie zmniejszyła zależność od rosyjskich paliw kopalnych oraz ograniczyła negatywny wpływ na działalność gospodarczą. Inflacja zasadnicza w UE osiągnęła szczyt w 2022 r. pod presją wzrostu cen energii, żywności i innych towarów. Gwałtowny wzrost cen energii w 2022 r. skłonił również wiele państw członkowskich do podjęcia nadzwyczajnych środków wsparcia energetycznego w celu złagodzenia jego skutków gospodarczych i społecznych.

W 2023 r. gospodarka UE straciła dynamikę, osłabiona erozją siły nabywczej gospodarstw domowych, niesprzyjającym otoczeniem zewnętrznym i zaostrzonymi warunkami finansowania. W miarę jak ceny energii cofały się ze szczytowych poziomów, a w gospodarce zacieśnienie polityki pieniężnej rozpoczęło się, roczna inflacja HICP w UE gwałtownie spadła.

Jednocześnie stałe wdrażanie programów Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) oraz polityki spójności w dalszym ciągu wspiera najważniejsze reformy i inwestycje w wielu obszarach polityki w UE oraz stabilność budżetową. Nowe ramy zarządzania gospodarczego mają również w przyszłości nadal wspierać zdolność obsługi zadłużenia i wzrost gospodarczy.

Eurobarometr: ogólne poparcie dla euro w państwach członkowskich spoza strefy euro

Według najnowszego badania Eurobarometru większość obywateli (59%) w państwach członkowskich spoza strefy euro uważa, że ​​wspólna waluta wywarła pozytywny wpływ na te państwa członkowskie, które już z niej korzystają. Większość (53%) uważa także, że wprowadzenie euro będzie miało pozytywne skutki dla ich własnego kraju i dla nich osobiście (56%).

Ogółem 58% respondentów opowiada się za wprowadzeniem euro w swoim kraju. Poparcie jest szczególnie wyraźne w Rumunii (77%) i na Węgrzech (76%), a następnie w Szwecji (55%), Czechach (49%), Bułgarii (49%) i Polsce (47%). Pozytywne nastawienie wzrasta szczególnie w Czechach, o 6 punktów w porównaniu z ubiegłym rokiem.

Bułgaria jest krajem, w którym większy odsetek obywateli (71%) uważa, że ​​euro zostanie wprowadzone w ciągu pięciu lat. Podczas gdy 64% Bułgarów uważa, że ​​wprowadzenie euro spowoduje wzrost cen, 44% (wzrost o 2 punkty) uważa, że ​​wprowadzenie euro będzie miało pozytywne konsekwencje dla ich kraju.

*

Raport o konwergencji Komisji Europejskiej stanowi podstawę propozycji Komisji dotyczącej decyzji Rady UE w sprawie przyjęcia euro przez państwo członkowskie.

Raport o konwergencji Komisji Europejskiej jest odrębnym, ale publikowanym równolegle z Raportem o konwergencji EBC.

Raporty o konwergencji wydawane są co dwa lata lub na konkretny wniosek państwa członkowskiego dotyczący oceny jego gotowości do przystąpienia do strefy euro, np. Łotwa w 2013 r.

Wszystkie państwa członkowskie, z wyjątkiem Danii, są prawnie zobowiązane do przystąpienia do strefy euro. Dania, która wynegocjowała klauzulę opt-out w Traktacie z Maastricht, nie jest zatem objęta sprawozdaniem.

Niniejsze badanie Flash Eurobarometr 548 przeprowadzono w maju 2024 r. w sześciu państwach członkowskich spoza strefy euro, które są prawnie zobowiązane do przyjęcia euro: Bułgarii, Czechach, Węgrzech, Polsce, Rumunii i Szwecji.

Źródło informacji: komunikat prasowy Komisji Europejskiej