20–21 października 2022 r. Rada Europejska przyjęła konkluzje w sprawie Ukrainy i Rosji, infrastruktury krytycznej, energii i gospodarki oraz stosunków zewnętrznych.

Oto te z nich, które dotyczą rolnictwa.

Bezpieczeństwo żywnościowe

Ponieważ Rosja używa żywności jako broni w swojej wojnie przeciwko Ukrainie, ponosi wyłączną odpowiedzialność za światowy kryzys bezpieczeństwa żywnościowego, który spowodowała. Wojna napastnicza Rosji wywołała zakłócenia w produkcji rolnej, łańcuchach dostaw i handlu, co podbiło światowe ceny żywności i nawozów do bezprecedensowych poziomów.

Korytarze solidarnościowe między UE a Ukrainą umożliwiły eksport znacznych ilości ukraińskich plonów, produktów rolnych i nawozów do krajów najbardziej potrzebujących. Unia Europejska będzie dalej zwiększać efektywność wszystkich tych korytarzy.

Rada Europejska popiera apel sekretarza generalnego ONZ o przedłużenie czarnomorskiej inicjatywy zbożowej ONZ poza obecnie wyznaczony okres, kończący się w listopadzie.

Unijne sankcje wobec Rosji nie zakazują eksportu produktów rolnych ani spożywczych między państwami trzecimi a Rosją.

ENERGIA I GOSPODARKA

W obliczu używania przez Rosję dostępu do energii jako broni Unia Europejska pozostanie zjednoczona, by chronić swoich obywateli i przedsiębiorstwa, oraz będzie pilnie podejmować niezbędne działania.

Rada Europejska uzgodniła, że w świetle bieżącego kryzysu należy przyspieszyć i zintensyfikować wysiłki pozwalające zmniejszyć popyt, zapewnić bezpieczeństwo dostaw, uniknąć racjonowania oraz obniżyć ceny energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w całej Unii; należy też zachować integralność jednolitego rynku.

Rada Europejska wzywa Radę i Komisję, by pilnie przedłożyły konkretne decyzje co do poniższych dodatkowych działań, a także co do wniosków Komisji, po dokonaniu oceny ich skutków zwłaszcza dla istniejących umów – w tym w kwestii niewpływania na umowy długoterminowe – i z uwzględnieniem różnych koszyków energetycznych i uwarunkowań krajowych:

a) dobrowolne wspólne zakupy gazu, z wyjątkiem wiążącej agregacji zapotrzebowania na ilość odpowiadającą 15% potrzeb w zakresie napełnienia magazynów (odpowiednio do potrzeb państwowych), oraz przyspieszenie negocjacji z wiarygodnymi partnerami w celu poszukiwania wzajemnie korzystnych partnerstw, czerpiąc ze zbiorowego potencjału rynkowego Unii i w pełni wykorzystując unijną platformę zakupu energii, która jest otwarta również dla Bałkanów Zachodnich i trzech stowarzyszonych partnerów wschodnich;

b) najpóźniej na początku 2023 r. nowa dodatkowa wartość odniesienia, która lepiej odzwierciedli warunki na rynku gazu;

c) tymczasowe dynamiczne widełki cenowe dla transakcji dotyczących gazu ziemnego pozwalające natychmiast ograniczyć epizody występowania nadmiernych cen gazu, przy uwzględnieniu zabezpieczeń przedstawionych w art. 23 ust. 2 projektu rozporządzenia Rady przedłożonego w dniu 18 października 2022 r.;

d) tymczasowe ramy UE mające ograniczyć ceny gazu przy wytwarzaniu energii elektrycznej – w tym analiza kosztów i korzyści – bez zmiany rankingu cenowego, równocześnie zapobiegające zwiększeniu zużycia gazu, uwzględniające skutki finansowe i dystrybucyjne oraz skutki dla przepływów poza granice UE;

e) udoskonalenia w funkcjonowaniu rynków energii w celu zwiększenia przejrzystości rynkowej, złagodzenia zaburzeń płynności i wyeliminowania czynników zwiększających wahania cen gazu przy zapewnieniu zachowania stabilności finansowej;

f) przyspieszenie działań na rzecz uproszczenia procedur udzielania pozwoleń, po to aby zwiększyć tempo wprowadzania odnawialnych źródeł energii i sieci, w tym przy użyciu środków nadzwyczajnych na podstawie art. 122 TFUE;

g) środki solidarności energetycznej na wypadek zakłóceń w dostawach gazu na szczeblach krajowym, regionalnym lub unijnym, w razie braku dwustronnych umów o solidarności;

h) zwiększone wysiłki mające na celu oszczędzanie energii;

i) uruchomienie odpowiednich narzędzi na szczeblach krajowym i unijnym. Jednocześnie najpilniejszym priorytetem jest ochrona gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, zwłaszcza tych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji w naszych społeczeństwach. Podstawowe znaczenie ma również zachowanie globalnej konkurencyjności Unii. Należy uruchomić wszelkie odpowiednie narzędzia na szczeblach krajowym i unijnym, po to aby zwiększyć odporność naszych gospodarek, przy zachowaniu globalnej konkurencyjności Europy i utrzymaniu równych warunków działania i integralności jednolitego rynku. Rada Europejska jest zdecydowana ściśle koordynować działania polityczne. Podkreśla znaczenie ścisłej koordynacji oraz wspólnych rozwiązań na szczeblu europejskim, w stosownych przypadkach, i jest zdecydowana osiągnąć nasze cele polityczne w duchu jedności. Rada będzie nadal uważnie monitorować rozwój sytuacji gospodarczej i jest zdecydowana jeszcze bardziej wzmocnić naszą koordynację, tak aby zapewnić stanowczą i elastyczną reakcję polityczną.

Rada Europejska ponownie podkreśla potrzebę zwiększenia inwestycji w efektywność energetyczną, infrastrukturę energetyczną dostosowaną do przyszłych wyzwań, w tym w połączenia międzysystemowe, magazyny oraz innowacyjne technologie energii odnawialnej.

Rada Europejska zwraca się do Komisji, aby zintensyfikowała prace nad strukturalną reformą rynku energii elektrycznej, w tym oceną skutków, oraz wzywa do dalszych postępów w kierunku pełnej unii energetycznej służącej dwojakiemu celowi: suwerenności energetycznej i neutralności klimatycznej Europy.

STOSUNKI ZEWNĘTRZNE

Rada Europejska podsumowała przygotowania do konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu, która w 2022 r. odbędzie się w Szarm el-Szejk (COP27), i do 15. Posiedzenia Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej (część druga), które odbędzie się w Montrealu.

W świetle coraz intensywniejszych i częstszych ekstremalnych zdarzeń pogodowych, w tym fal upałów, pożarów roślinności i powodzi, i w związku z bezprecedensową utratą różnorodności biologicznej na całym świecie Rada Europejska podkreśliła nadzwyczaj pilną potrzebę wzmocnienia globalnej reakcji na kryzys klimatyczny i kryzys różnorodności biologicznej. Mając na uwadze utrzymanie celu 1,5 °C w zasięgu możliwości, Rada Europejska wzywa wszystkie strony konferencji, w szczególności największe gospodarki, aby odpowiednio wcześnie przed COP27 ponownie przeanalizowały i zwiększyły ich ustalone na poziomie krajowym wkłady. Rada Europejska apeluje również o przyjęcie ambitnych, kompleksowych i przełomowych globalnych ram różnorodności biologicznej na okres po 2020 r., tak aby powstrzymać i odwrócić proces utraty różnorodności biologicznej.

Rada Europejska wskazuje Unii ogólny kierunek działań politycznych i priorytety polityczne, zazwyczaj za pomocą konkluzji ze szczytów. Nie negocjuje ani nie przyjmuje unijnego prawa.

Opr. MP