EKR chce zmiany systemu dopłat bezpośrednich, dyskryminującego państwa Europy Środkowej i Wschodniej i wpisania do Traktatu o funkcjonowaniu UE dbałości o rolnicze dochody i równości konkurencji.

Gwałtowne poszukiwanie źródeł energii przez państwa unijne nie może prowadzić do ograniczenia rolnictwa.

Zmiana dyrektywy (UE) 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, dyrektywy 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej ma przyczynić się do osiągnięcia unijnych celów klimatycznych i energetycznych do 2030 r. oraz celu neutralności klimatycznej do 2050 r.

Wiodącą w prowadzonych przez Parlament Europejski pracach jest komisja ITRE (Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii), ale podczas posiedzenia w ostatnim dniu sierpnia tematem zajęła się też AGRI (Komisja Rolnictwa).

Rolnictwo czy OZE?

Elsi Katainen, sprawozdawczyni AGRI, w swoim wniosku podała, że wykluczenie spalarni biomasy ze środków REPowerEU jest niedopuszczalne.

Sprawozdawczyni jest zdania, że UE musi być w stanie wykorzystać i przyspieszyć całą produkcję zrównoważonej energii odnawialnej, aby osiągnąć zaktualizowany cel zwiększenia produkcji energii odnawialnej o 45% do 2030 r.

Jej stanowisko zyskało częściowe uznanie w komisji – zwłaszcza propozycja stwierdzenia, aby produkcja żywności zawsze miała pierwszeństwo przed produkcją energii. AGRI zauważyła też, że uboczne strumienie produkcji rolnej powinny być lepiej wykorzystywane i powinno to również stanowić sedno przygotowywanego rozporządzenia, jak i w przyszłych środkach UE.

OZE szansą czy zagrożeniem ubóstwem energetycznym dla obszarów wiejskich?

Kontrsprawozdawcą EKR (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy) dla tej opinii jest europoseł Krzysztof Jurgiel. Z jego opinii wynika zaniepokojenie przyjętą w Parlamencie procedurą prac nad tym projektem.

– Nie przegłosowaliśmy jeszcze rewizji dyrektyw RED III, a już wymusza się na nas prace nad rewizją de facto nieistniejącego jeszcze aktu prawnego. Mam poważne zastrzeżenia, czy jest to zgodne z zasadami dobrej legislacji i odpowiedzialnego stanowienia prawa – twierdzi.

Krzysztof Jurgiel nie zgadza się też z kolejnym zwiększeniem ambicji celu ogólnego i celów szczegółowych dyrektywy, jak również zmianą z celów indykatywnych na wiążące na szczeblu państw członkowskich.

– Zaktualizowany cel zwiększenia produkcji energii odnawialnej o 45% do 2030 r. jest nierealistyczny – ocenia. – Tak radykalne zwiększenie celów OZE, bez odniesień do specyfiki krajowej państw członkowskich może przynieść dramatyczne konsekwencje w postaci dezintegracji systemów ciepłowniczych, dalszego drastycznego wzrostu kosztów ogrzewania oraz lawinowego wzrostu ubóstwa energetycznego, zwłaszcza na słabiej rozwiniętych obszarach wiejskich – co dołożyłoby się do już rozwijającego się kryzysu cen energii i nawozów.

I chociaż w opinii europosła jest zgoda z tezą, że UE powinna uniezależniać się od importu surowców energetycznych z Federacji Rosyjskiej, to nie ma jej dla tego, aby towarzyszyło temu piętnowanie wykorzystywania zasobów paliw kopalnych:

– Szczególnie w obecnym kontekście geopolitycznym państwa członkowskie powinny mieć pełne prawo do eksploatacji własnych złóż paliw kopalnych, zastępując je odnawialnymi źródłami energii na miarę własnych możliwości i z zachowaniem własnego bezpieczeństwa energetycznego.

Krzysztof Jurgiel pozytywnie ocenił priorytet produkcji żywności, zauważając, że uboczne strumienie produkcji rolnej powinny być lepiej wykorzystywane.

Unijna Lewica chce zmieniać traktaty

Komisja Spraw Konstytucyjnych  PE zaproponowała zmianę unijnych traktatów. Komisja AGRI przygotowuje opinię do sprawozdania w sprawie propozycji Parlamentu Europejskiego dotyczących zmiany traktatów.

Sprawozdawczyni AGRI, Rodriguez Palop (Lewica) uważa, że obecne cele WPR, o których mowa w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”), wymagają dostosowania w celu zwiększenia zrównoważenia społecznego, gospodarczego i środowiskowego.

Rodriguez Palop proponuje następujące poprawki do art. 39 TFUE:

• zlikwidowanie obecnego celu traktatu „zwiększenie wydajności rolnictwa” i zastąpienie go „zapewnieniem samowystarczalności rolnictwa”,
• zlikwidowanie obecnego celu traktatu dotyczącego „optymalnego wykorzystania czynników produkcji” i zastąpienie go „zrównoważonym wykorzystaniem”
• wstawienie nowego celu dotyczącego ochrony ekosystemów rolniczych,
• zlikwidowanie obecnego celu traktatowego, aby zapewnić konsumentom dostawy po rozsądnych cenach i zastąpić go celem dotyczącym warunków pracy i zatrudnienia w rolnictwie.

EKR prezentuje stanowisko przeciwne wobec takiej próby zmiany traktatu.

Jak podaje, proponowane zmiany kładą nacisk wyłącznie na aspekty zrównoważonej gospodarki rolnej; są one nie do przyjęcia dla Grupy i wydają się zupełnie nie przystawać do obecnych realiów geopolitycznych. „Jakkolwiek nikt nie kwestionuje potrzeby troski o środowisko naturalne i dobrostan zwierząt przy produkcji rolnej, to jednak priorytetem WPR dla Grupy EKR jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego UE. W dynamicznie zmieniającej się sytuacji globalnej WPR powinna przede wszystkim sprzyjać produkcji wysokiej jakości żywności, nie tylko organicznej, aby utrzymać zarówno płynność dostaw na rynku wewnętrznym jaki wiodącą rolę UE jako globalnego eksportera żywności.

Sprawozdawczyni wskazuje na konieczność stosowania zasad sprawiedliwej transformacji, jednak proponowany zapis wydaje się niewystarczający. Wśród celów WPR wymienianych w art. 39 powinno znaleźć się jasne zobowiązanie do dbałości o rentowność produkcji rolnej, zwłaszcza małych gospodarstw rolnych, które w kolejnych latach będą szczególnie narażone na koszty tzw. „zielonej transformacji”. Konieczne jest również zapewnienie na wspólnym rynku rolnym warunków równej i uczciwej konkurencji – do tego konieczna jest zmiana przestarzałego systemu dopłat bezpośrednich, dyskryminująca państwa Europy Środkowej i Wschodniej.

Wspomniane zmiany są w rozumieniu Grupy EKR fundamentalne dla skutecznego i sprawiedliwego funkcjonowania WPR w kolejnych latach – i jako takie powinny być wyraźnie sformułowane w podstawowych aktach prawnych UE.”