W Sejmie jest prezydencki projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych, który dotyczy ułatwienia nabywania przez gminy własności nieruchomości pozostających w ich władaniu w dniu wejścia w życie ustawy od co najmniej 20 lat i zajętych pod drogi.

Drogi te nie zostały zaliczone do kategorii dróg publicznych, a są drogami ogólnodostępnymi o utwardzonej powierzchni, po których odbywa się ruch pojazdów i pieszych, przeznaczone do korzystania przez nieokreśloną liczbę użytkowników, stanowiące uzupełnienie sieci dróg służących miejscowym potrzebom, funkcjonalnie zbliżone do dróg publicznych i połączone z drogami publicznymi.

Rozwiązania mają pomóc samorządom i mieszkańcom. Problemy tego dotyczące pojawiają się szczególnie na terenach górskich i podgórskich, zwłaszcza na terenach objętych zaborem austriackim.

Na gruncie prawa cywilnego uregulowanie prawa własności gruntów pod takimi drogami jest praktycznie niemożliwe.

Zdaniem projektodawcy, nieruchomości gruntowe wykorzystywane jako drogi powinny być traktowane tak samo, jak wszystkie nieruchomości, a zwłaszcza nieruchomości zajęte pod drogi publiczne.

Ustawa ma charakter jednostkowego i szczególnego unormowania.

Przewiduje, że nieruchomości pozostające od co najmniej 20 lat we władaniu gminy i użytkowane jako drogi ogólnodostępne, niezaliczone do kategorii dróg publicznych, mogą zostać nabyte na własność gminy za odszkodowaniem na wniosek złożony najpóźniej do końca 2035 roku.

Chodzi o drogi, które mają podobny status jak drogi publiczne, ale nie mogą być do nich zaliczone ze względu na nieuregulowany stan prawny.

Przejęcie nieruchomości następuje na wniosek wójta złożony również do końca 2035 roku na podstawie decyzji o nabyciu, wydawanej przez starostę.

Inicjatorem postępowania jest wójt, ale procedura może być uruchomiona też na wniosek mieszkańców lub dotychczasowych właścicieli nieruchomości.

Konsekwencja przejścia na własność gminy nieruchomości zajętych pod drogę to uzyskanie przez taką drogę statusu publicznej, zaliczanej do dróg gminnych.

W projekcie uregulowano też sprawę „resztówek” pozostałych po nabyciu części nieruchomości pod drogę.

Za nieruchomości przechodzące na własność gminy przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej. Jeśli w ciągu 2 miesięcy od dnia, w którym decyzja o nabyciu nieruchomości stała się ostateczna, nie dojdzie do ustalenia odszkodowania, ustali je starosta w decyzji wydanej w ciągu 30 dni od dnia wszczęcia postępowania.

Odszkodowanie wypłaci gmina.