Transformacja ekologiczna jest dużym wyzwaniem dla Polski, ale jednocześnie szansą na rozwój
Fot. Tom z Pixabay
Transformacja ekologiczna jest dużym wyzwaniem dla Polski, ale jednocześnie szansą na rozwój
Fot. Tom z Pixabay
TOGETAIR 2023: Stoimy na granicy destabilizacji gospodarczej, która jest ściśle powiązana ze zmianami klimatycznymi
Czy globalne kryzysy, wojna i geopolityka zahamują postęp realizacji światowych celów klimatycznych?
Drugi dzień IV Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego TOGETAIR 2023 otworzył profesor Piotr Wachowiak, rektor Szkoły Głównej Handlowej: – Stoimy na granicy destabilizacji gospodarczej, która jest ściśle powiązana ze zmianami klimatycznymi, dlatego potrzebujemy podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Niezbędna jest edukacja klimatyczna, która uświadomi ludziom, jakie zmiany zachodzą w środowisku naturalnym i jakie mogą być konkretne konsekwencje, jeśli nie podejmiemy działań na rzecz neutralności energetycznej.
Profesor Wachowiak podkreślił również, że kształcenie liderów odpowiedzialnych za kwestie zrównoważonego rozwoju jest jednym z celów uczelni, a konieczne są zmiany w edukacji szkolnej oraz rewolucja w raportowaniu niefinansowym.
Bartłomiej Pawlak, prezes zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju, zwrócił uwagę na to, że transformacja energetyczna jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa i dla otwarcia na globalną gospodarkę. Nowoczesna ekologia nie jest już domeną niewielkich środowisk, ale jest hasłem zielonej transformacji, wezwaniem do działania, włącznie z ekologicznymi rządami i korporacjami. Bartłomiej Pawlak podkreślił również potrzebę budowy nowoczesnej sieci energetycznej, która umożliwi przeprowadzenie transformacji energetycznej.
Scenę środowiskową otworzył Paweł Mirowski, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW który podkreślił, że jednym z segmentów, na którym agencja skupia się szczególnie w ostatnim czasie, jest poprawa jakości powietrza oraz walka o poprawę efektywności energetycznej budynków. Paweł Mirowski wspomniał o programach takich jak Czyste Powietrze, Stop Smog oraz Ciepłe Mieszkanie. Wczoraj natomiast mówiono o programie Mój Prąd, który został poszerzony o finansowanie pomp ciepła. Paweł Mirowski podkreślił również, że sektor finansowy ma dużą rolę w realizacji celów proekologicznych i tematy te będą szczegółowo omawiane na dzisiejszych debatach.
Robert Kasprzak, wiceprezes zarządu Banku Ochrony Środowiska zaznaczył, że sektor finansowy ma ogromną rolę w realizacji celów proekologicznych i te tematy będą szczegółowo omawiane na dzisiejszych debatach.
Czy globalne kryzysy, wojna i geopolityka zahamują postęp realizacji światowych celów klimatycznych?
Globalne kryzysy, wojna i geopolityka mogą zahamować realizację światowych celów klimatycznych – takie podejrzenia wyrażają eksperci. Uczestnicy międzynarodowego panelu rozmawiali o tym, jak globalna sytuacja wpływa na proces transformacji ekologicznej w Polsce i na świecie.
Jednym z kluczowych czynników w procesie zmiany jest rynek. Izabela Olszewska, członek zarządu Giełdy Papierów Wartościowych, podkreśliła, że rynki finansowe pełnią ważną rolę w transformacji. Dzięki indeksom ESG (Environmental, Social, Governance) inwestorzy mogą śledzić postęp spółek związanych z transformacją. Spółki, które uwzględniają elementy klimatyczne w swojej strategii, mogą pozyskać więcej środków dzięki zielonym obligacjom.
Radosław Kwiecień, prezes zarządu BGK, zwrócił uwagę na sektor ciepłowniczy, który jest dużym źródłem emisji CO2. Sektor ten potrzebuje zaangażowania środków publicznych, wdrożenia nowych technologii, takich jak biomasa czy ciepło odpadowe, aby sprostać wymaganiom transformacji.
Maciej Golubiewski, szef gabinetu komisarza ds. rolnictwa Janusza Wojciechowskiego, Komisja Europejska, zaznaczył, że niepodejmowanie działań w celu osiągnięcia celów klimatycznych wpłynie w dłuższym terminie na wydajność i plony rolników. Ważne jest zatem, aby rząd i przedsiębiorcy angażowali się w transformację, a jednocześnie dbali o bezpieczeństwo żywnościowe kraju.
Zdzisław Krasnodębski, członek prezydium Parlamentu Europejskiego, zwrócił uwagę na koszty transformacji, które mogą być różne w różnych państwach i grupach społecznych. Z jednej strony należy zapewnić bezpieczeństwo energetyczne i żywnościowe, z drugiej zaś niezbędne są zmiany w kierunku osiągnięcia celów klimatycznych.
Wszyscy paneliści zgodzili się, że transformacja ekologiczna jest konieczna, a osiągnięcie celów klimatycznych wymaga zaangażowania wielu sektorów i działań na różnych poziomach – od indywidualnych, poprzez biznesowe, po państwowe.
– Transformacja musi iść w parze z rozwojem, potrzebujemy pozytywnych bodźców. Chodzi o to, aby nie blokować inwestycji w gospodarkę, ale aby przyspieszyć transformację. Wyzwanie dla województwa wielkopolskiego to np. modernizacja przemysłu meblarskiego, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, efektywność energetyczna, ale także szkolenia i kwalifikacje, aby pracownicy mieli umiejętności z zakresu nowych technologii – Jacek Bogusławski, członek zarządu, Województwo Wielkopolskie.
– Branża stoczniowa jest ważnym sektorem polskiej gospodarki. Trzeba szukać rozwiązań tak, aby działać na rzecz redukcji emisji, ale także dbać o rozwój branży. W sieci badawczej Łukasiewicz prowadzimy projekty związane z odnawialnymi źródłami energii, ale także projektowanie statków, które będą przyjazne dla środowiska – Andrzej Dybczyński, prezes, Sieć Badawcza Łukasiewicz,
– Transformacja jest dużym wyzwaniem dla Polski, ale jednocześnie szansą na rozwój, modernizację i innowacyjność. Ważne, aby działać w ścisłej współpracy z biznesem, ale też z politykami i społeczeństwem. Trzeba szukać nowych rozwiązań, ale też wykorzystywać już istniejące narzędzia, np. Europejski Zielony Ład. Polski Fundusz Rozwoju wdraża projekty związane z modernizacją elektrowni, energetyką wiatrową i fotowoltaiką, a także inwestycje w elektromobilność – Bartłomiej Pawlak, prezes zarządu, Polski Fundusz Rozwoju.
Globalne kryzysy, wojna i geopolityka mogą zahamować postęp realizacji światowych celów klimatycznych, ale jednocześnie stwarzają szanse na przyspieszenie transformacji i innowacyjności. Transformacja musi iść w parze z rozwojem, a państwa muszą działać na rzecz redukcji emisji, dbając o rozwój swoich branż i bezpieczeństwo energetyczne i żywnościowe. Ważne jest też, aby działać w ścisłej współpracy z biznesem, politykami i społeczeństwem, wykorzystując istniejące narzędzia i szukając nowych rozwiązań.
Inteligentne rolnictwo a wyzwania ESG w Polsce
Otwarcie poszczególnych scen podczas TOGETAIR 2023 poprzedzone były śniadaniem prasowym, które rozpoczął Artur Beck, producent wydarzenia.
W ramach śniadania prasowego przedstawiony został Raport dla Rolnika 2023 pt. „Inteligentne rolnictwo a wyzwania ESG w Polsce”. Jak zaznaczył Michał Koleśnikow z PKO Bank Polski, polskie rolnictwo jest ważną częścią unijnego rolnictwa, a od tego, jak Polacy i polskie rolnictwo poradzą sobie z transformacją rolnictwa, zależy powodzenie ekologicznej transformacji w całej Unii. W raporcie podkreślono wyzwania związane z bezpieczeństwem żywności i żywnościowym, rolnictwem jako dużym emitentem gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeniami środowiska i wód. Raport jest dostępny na stronie PKO Bank Polski i został przygotowany we współpracy z SGGW, Collegium Civitas, Mlekovitą i Grupą Azoty.
Budynki „wampirami energetycznymi”
Aleksandra Zybała z VELUX Polska przedstawiła wnioski i wyniki z raportów Barometr zdrowych domów. Są to cykliczne raporty grupy Velux badające, jak budować, by nasze domy były bardziej energooszczędne i zrównoważone. Obecnie opublikowana została siódma edycja raportu.
Według danych przedstawionych przez ekspertów, budynki są „wampirami energetycznymi”, ponieważ zużywają aż 40% energii w Europie i odpowiadają za 36% emisji CO2. Aby rozwiązać problem smogu, konieczne jest przeprowadzenie kompleksowej modernizacji budynków, czyli ocieplenia i wymiany stolarki, a następnie korzystanie z zielonej energii.
Jednakże wyzwanie w Polsce stanowi fakt, że aż 91% z 7 milionów domów to domy jednorodzinne, w których decyzję o modernizacji podejmują sami właściciele. Dlatego tak ważne jest edukowanie właścicieli i zachęcanie ich do podjęcia decyzji o remoncie. Badania wykazały, że dla 75% Polaków najważniejszym motywem do modernizacji jest poprawa komfortu życia i zmiana wyglądu domu, a dopiero na trzecim miejscu jest obniżenie rachunków za energię. Z tego wynika, że zmiana narracji na pokazywanie, że modernizacja przyczynia się do poprawy komfortu życia, może być kluczowa.
Raport pokazuje również, że jeden na czterech Polaków jest narażony na zagrożenia związane z klimatem wewnątrz pomieszczeń, a 1,5 miliona osób ma ograniczony dostęp do światła dziennego, narażając się na problemy zdrowotne takie jak problemy ze snem, depresję, choroby układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. Dlatego tak ważne jest przeprowadzenie modernizacji budynków, aby poprawić warunki życia i zdrowia Polaków.
Bariery dla renowacji
Według badań Polacy wciąż spotykają się z wieloma barierami w procesie renowacji swojego mieszkania. Jak podaje Barometr, dla 57% respondentów główną barierą jest brak wystarczających środków finansowych. Wciąż brakuje programów, które pozwalają na całkowite prefinansowanie. Dodatkowo 65% Polaków deklaruje, że w przypadku utraty pracy mogą utrzymać swój standard życia jedynie przez 3 miesiące, a 17% Polaków mieszka w ubogich warunkach mieszkaniowych. Wszystko to składa się na problem ubóstwa energetycznego, który jest coraz bardziej odczuwalny w Polsce.
Jednocześnie, jak wynika z badań WHO, zwiększenie wydatków publicznych na mieszkalnictwo i udogodnienia o 1% PKB ma większy wpływ na nasze zdrowie niż przekazanie 1% bezpośrednio na służbę zdrowia. Wobec tego ważne jest, aby rządy i instytucje publiczne zaczęły inwestować w sektor mieszkaniowy, aby poprawić komfort życia Polaków oraz zmniejszyć emisję CO2. Jak podkreśla Anna Kowalska, prezes Polskiej Rady Centrów Handlowych: – Należy zwrócić uwagę na potrzebę inwestowania w mieszkaniowe budownictwo społeczne, które może pozwolić na poprawę warunków mieszkaniowych i zmniejszenie problemu ubóstwa energetycznego.
Grupa Saint-Gobain w Polsce promuje zrównoważone budownictwo poprzez konkurs dla młodych architektów. Konkurs ma na celu nauczenie studentów budowania w sposób zrównoważony, co jest standardem przyjętym przez Grupę w ciągu ostatnich 10 lat. Michał Ciesielski, dyrektor marki, komunikacji i cyfryzacji w Grupie Saint-Gobain w Polsce, wyjaśnił, że standard zrównoważonego budownictwa składa się z dwóch filarów: zrównoważonego rozwoju i efektywności. Konkurs ma charakter międzynarodowy i angażuje studentów z różnych lokalizacji na świecie. Zwycięski projekt w tegorocznej XVIII edycji konkursu nosi nazwę „Yellow” i został stworzony przez Magdalenę Kazulak i Konstancję Staniecką z Politechniki Wrocławskiej. Projekt zostanie zaprezentowany na finale w Lizbonie.
Prawa małych i średnich przedsiębiorców a środowisko
Podczas śniadania prasowego wystąpił również, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Adam Abramowicz, który poruszył kwestię ograniczenia działalności gospodarczej przez decyzje środowiskowe. Zwrócił uwagę, że często przedsiębiorcy nie są w stanie spełnić wymagań urzędników, którzy wyłącznie literalnie analizują prawo, bez patrzenia na jego celowy charakter, co skutkuje wymierzaniem kar procesowych. Abramowicz wezwał urzędników do służenia obywatelom przedsiębiorcom, a ich działania nie powinny prowadzić do niszczenia biznesu ani środowiska.
Następnie dyrektor Wydziału Interwencyjno-Procesowego w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, mecenas Paweł Chrupek, przedstawił kilka prawniczych case study, które ukazywały negatywny wpływ zmieniających się w międzyczasie uwarunkowań prawnych na prowadzenie działalności przez przedsiębiorców. Zdaniem Chrupka zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów władzy publicznej powinna mieć pierwszeństwo przed zasadą legalizmu. Jednym z przytoczonych przypadków był proces administracyjny trwający prawie 8 lat, który doprowadził do pozbawienia przedsiębiorcy możliwości prowadzenia działalności i utraty źródła przychodu dla ponad 180 zatrudnionych osób.
Dwa dni wypełnione spotkaniami, ponad trzydzieści debat, dyskusje przy okrągłych stołach, motywujące power speeche, dziesiątki polskich i zagranicznych ekspertów – tak przedstawia się największe wydarzenie ekologiczne w Europie Środkowo-Wschodniej – Międzynarodowy Szczyt Klimatyczny TOGETAIR 2023. Wydarzenie odbywało się w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego w dniach 20-21 kwietnia.
TOGETAIR 2023 otrzymał prestiżowe patronaty od polskich i zagranicznych instytucji, w tym od przewodniczącej Parlamentu Europejskiego, Roberty Metsoli, oraz od Prezesa Rady Ministrów, Mateusza Morawieckiego.
Źródło informacji: Biuro Prasowe Szczyt Klimatyczny TOGETAIR 2023; PAP MediaRoom