A jak się wycofa – jaki kształt przybierze Wspólna Polityka Rolna?

Holenderski polityk Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy KE, odpowiedzialny za Europejski Zielony Ład, w lipcu 2023 wrócił do polityki krajowej.

Jego dzieło w UE pozostało – i jest coraz bardziej stanowczo krytykowane, zwłaszcza w kontekście rolnictwa.

Podczas gdy Frans Timmermans przez lata unikał komisji AGRI, jego następca Maroš Šefčovič (Słowacja), wiceprzewodniczący wykonawczy KE, odpowiedzialny za Europejski Zielony Ład, stosunki międzyinstytucjonalne i prognozowanie prowadzi regularne konsultacje z członkami komisji AGRI – zauważa  europoseł Krzysztof Jurgiel.

Podczas spotkania 24 stycznia przedyskutowano:

a) powszechny wysoki stopień niezadowolenia rolników z następujących powodów:

– kryzys związany z COVID-19, wraz z wynikającymi z niego zmianami w łańcuchu dostaw, zarówno na wcześniejszych, jak i na późniejszych etapach łańcucha dostaw;

– wojna ukraińska, wraz z wynikającymi z niej zmianami w łańcuchach dostaw na całym świecie, skutkująca m.in. brakiem konkurencyjności sektora rolnego w UE, zwłaszcza w państwach członkowskich sąsiadujących z Ukrainą (Polska, Słowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria);

– polityka ekologiczna UE, która ma wpływ na sektor rolny (np. pochłanianie dwutlenku węgla zamiast produkcji żywności i paszy lub dbanie o obszary wiejskie; obowiązkowe odłogowanie itp.), czyniąc rolnictwo jeszcze mniej konkurencyjnym względem reszty świata;

b) wzrost cen żywności (i paszy) w wyniku powyższego;

c) plany rozszerzenia UE o Ukrainę.

Wspólna polityka rolna (WPR) opiera się w dużej mierze na zbiorze przepisów, których rolnicy muszą przestrzegać, aby kwalifikować się do systemu dopłat. Sytuacja ta sprawia, że rolnictwo w UE jest niekonkurencyjne w stosunku do reszty świata, gdzie rolnicy nie mają takiego obciążenia regulacyjnego.

Ponadto, w przypadku rozszerzenia UE, również Ukraina ostatecznie zakwalifikowałaby się do dopłat do rolnictwa. Biorąc pod uwagę wielkość Ukrainy i jej sektora rolnego, jest to scenariusz niemożliwy do realizacji przy zakładanych wysokościach budżetu WPR.

Reformowanie odpowiednich polityk powinno w większym stopniu uwzględniać zasady rynkowe, przy jednoczesnym wyeliminowaniu szkodliwych przepisów (zwłaszcza związanych z Zielonym Ładem) i biurokracji. Zasady te powinny być jedynie minimalne i powinny być w pełni wdrażane i przestrzegane.

Poseł Jurgiel powiedział:

– Dyskusja o przyszłości rolnictwa i obszarów wiejskich powinna toczyć się wokół eliminowania zależności i wzmacniania odporności sektora rolnego na kryzysy, zapewnienia opłacalności produkcji rolnej i godnych dochodów dla rolników, a także zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Czynniki, które wpływają na przyszłość rolnictwa to sprawa kształtu Europejskiego Zielonego Ładu, rozszerzenia Unii Europejskiej, finansowania, kształtu umów handlowych, a także dobrej koordynacji polityk wspólnotowych. Najbardziej oczekiwanym rezultatem jest wypracowanie, zdefiniowanie konkretnej wizji przyszłości rolnictwa europejskiego, jak również diagnozy wyzwań i potrzeb, przed jakimi stoi europejskie rolnictwo. Mogłoby to być podstawą do opracowania przyszłych rozwiązań polityk mających wpływ na rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich w Europie, w tym rozwiązań dla przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej.

Na podstawie komunikatu prasowego Krzysztofa Jurgiela opr. MP