Oprócz anonimowości do kontaktu z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów zachęcić ma również możliwość wysłania ankiety za pośrednictwem organizacji branżowej.

Prezes UOKiK w ramach kompetencji związanych ze zwalczaniem nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej w sektorze rolno-spożywczym bada m.in. relacje sieci handlowych z dostawcami produktów. Dotychczas wydał 6 decyzji, w których nałożył na sieci handlowe ponad miliard zł kary.

– W trakcie naszych działań zawsze bardzo ważne były informacje uzyskane bezpośrednio od poszkodowanych podmiotów. Dlatego postanowiliśmy stworzyć anonimową ankietę, którą wysłaliśmy do organizacji zrzeszających dostawców produktów rolno-spożywczych. Zachęcamy przedsiębiorców i rolników do ich wypełnienia i poinformowania nas o nieuczciwych praktykach sieci handlowych – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Ankieta UOKiK

Statutową rolą organizacji zrzeszających producentów artykułów rolno-spożywczych jest występowanie w interesie swoich członków – producentów żywności. Dlatego współpraca ze związkami branżowymi jest bardzo ważna w identyfikowaniu nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej przez  sieci handlowe. Organizacje wielokrotnie przekazywały zawiadomienia, które stanowiły podstawę interwencji prezesa urzędu w sprawach nieuczciwych opłat, rabatów i innych praktyk. Z doświadczeń UOKiK wynika również, że często pojedynczy producenci żywności nie informują o nieuczciwych praktykach, ponieważ boją się zerwania relacji z sieciami handlowymi. Dlatego, oprócz anonimowości, do kontaktu z urzędem zachęcić ma również możliwość wysłania ankiety za pośrednictwem organizacji branżowej. W ankiecie m.in. wskazano konkretne praktyki, które mogły stanowić nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej i zapytano, czy były one stosowane wobec dostawców. Pełna treść formularza jest dostępna na stronie internetowej urzędu.

Jednocześnie poinformowano, że Komisja Europejska także przeprowadziła swoje badanie ankietowe w ramach monitorowania nieuczciwych praktyk. Ankieta m.in. badała wiedzę zainteresowanych podmiotów o tym, jakie praktyki traktowane są jako nieuczciwe, gdzie w swoim kraju należy złożyć skargę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych oraz ocenia skuteczność organów krajowych.

Celem KE była ocena skuteczności środków podjętych przez państwa członkowskie przy wdrażaniu dyrektywy (UE) 2019/633 w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych. W 2025 r. Komisja ma przedstawić pierwszą ocenę efektów wprowadzonych regulacji, która może zawierać również wnioski ustawodawcze.

Przykład decyzji prezesa UOKiK dotyczących sieci handlowych

Jedna z pierwszych decyzji prezesa UOKiK dotyczącą nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej  została wydana w 2020 r. i dotyczyła Jeronimo Martins Polska – właściciela sieci Biedronka. Spółka narzucała swoim kontrahentom nieuczciwe rabaty. W 2021 r. prezes UOKiK wydał decyzję dotyczącą Eurocash. Przedsiębiorca pobierał od dostawców produktów rolnych i spożywczych szereg dodatkowych oraz nieuzasadnionych opłat. Część usług, za które płacili kontrahenci, w ogóle nie była wykonywana, a niektóre spółka powinna świadczyć w ramach podpisanej umowy bez dodatkowego wynagrodzenia. W tym samym roku wydana została decyzja w sprawie praktyk Kaufland Polska Markety. Spółka wymagała od dostawców obniżenia ceny produktów rolnych i spożywczych już po ich sprzedaży. W innej decyzji prezes urzędu zobowiązał spółkę SCA PR, odpowiedzialną za zakupy w sieci Intermarche, do zmiany praktyk niekorzystnych dla dostawców produktów rolno-spożywczych. Zakwestionowane działania dotyczyły ustalania zasad współpracy w trakcie jej trwania oraz uzyskiwania rabatów, pomimo niespełnienia warunków przewidzianych w umowie. W efekcie podjętych przez urząd działań spółka zmieni umowy oraz odda kontrahentom niesłusznie pobrane rabaty. Z kolei pod koniec 2023 r. prezes UOKiK wydał decyzję dotyczącą Auchan Polska. Uznał za nieuczciwe pobieranie opłat od dostawców artykułów rolno-spożywczych za transport produktów z magazynów centralnych do sklepów sieci Auchan. Za tę praktykę prezes urzędu nałożył karę w wysokości ponad 87 mln zł.

Lista organizacji, które otrzymały ankietę

1. Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich-Związek Rewizyjny
2. Polska Izba Mleka
3. Związek Polskich Przetwórców Mleka
4. Związek Polskie Mięso
5. Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego
6. Federacja Grup i Producentów Wołowina Polska
7. Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy Rzeczypospolitej Polskiej
8. Polski Związek Zrzeszeń Hodowców i Producentów Drobiu
9. Poldrób Ogólnopolski Związek Producentów Drobiu
10. Krajowa Federacja Hodowców Drobiu i Producentów Jaj (Krajowa Federacja Drobiarska)
11. Krajowa Rada Drobiarstwa-Izba Gospodarcza w Warszawie
12. Związek Producentów Ryb -Organizacja Producentów
13. Polski Karp Sp. z o.o. – Organizacja Producentów
14. Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw – Spółdzielnia Osób Prawnych
15. Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków
16. Ogólnopolski Związek Producentów Warzyw
17. UNIA OWOCOWA Stowarzyszenie Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw
18. Stowarzyszenie Polskich Producentów Ziemniaków i Warzyw Unia Warzywno-Ziemniaczana
19. Polska Federacja Ziemniaka
20. Stowarzyszenie Polski Ziemniak
21. Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców
22. Polska Federacja Rolna
23. Federacja Gospodarki Żywnościowej RP
24. Stowarzyszenie Polska Izba Miodu z siedzibą w Toruniu

Źródło informacji: Komunikat prasowy UOKiK