Zwiększenie efektywności nadzoru nad artykułami rolno-spożywczymi, w tym przede wszystkim nad ich jakością handlową w produkcji i obrocie, to główny cel projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

W szczególności w projekcie zaproponowano przepisy doprecyzowujące zasady kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i postępowania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), w tym w zakresie kontroli żywności sprzedawanej na odległość (np. w sklepach internetowych).

Pasze dla zwierząt

Pasze dla zwierząt domowych od 1 lipca 2020 r. są objęte nadzorem IJHARS (wyłącznie w obrocie detalicznym). W projekcie uzupełniono definicję artykułów rolno-spożywczych o pasze przeznaczone dla zwierząt domowych – w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych co do możliwości stosowania w tym zakresie przepisów ustawy.

Sprzedaż na odległość i zakup kontrolny

Zdefiniowano „sprzedaż na odległość” oraz „zakup kontrolny”. Definiując „sprzedaż na odległość” wykorzystano brzmienie definicji umów zawieranych na odległość, zawartej w ustawie o prawach konsumenta.

„Zakup kontrolny” stanowi natomiast wprowadzenie do polskiego porządku prawnego możliwości przewidzianej w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/625 w sprawie kontroli urzędowych, tj. wykorzystania do celów kontroli urzędowej próbek zamówionych od podmiotów przez właściwe organy IJHARS, bez konieczności ujawniania się przez te organy do czasu otrzymania zamówienia. Anonimowe pobranie próbek przez dokonanie zakupu kontrolnego byłoby możliwe w dwóch sytuacjach, tj. kontroli sprzedaży na odległość oraz kontroli prowadzonej w zakładach żywienia zbiorowego. Pracownik dokonujący zakupu kontrolnego w ramach kontroli sprzedaży na odległość byłby uprawniony do posługiwania się innym niż rzeczywiste imieniem i nazwiskiem.

Łatwiejsze kontrole

Do projektu ustawy wprowadzono rozwiązania służące usprawnieniu czynności kontrolnych. Zaznaczono w sposób wyraźny możliwość pobrania próbki w celu kontroli oznakowania. Inspektorom IJHARS umożliwiono utrwalanie obrazu artykułów rolno-spożywczych będących przedmiotem kontroli przy użyciu urządzeń rejestrujących obraz. Przyznano organom IJHARS uprawnienia do dokonywania zakupu kontrolnego produktu w restauracji lub innym punkcie świadczącym usługi gastronomiczne lub cateringowe oraz artykułów rolno-spożywczych wprowadzanych do obrotu w ramach sprzedaży na odległość (z ujawnieniem tożsamości i okazaniem upoważnienia do kontroli po otrzymaniu zamówionej potrawy lub produktu).

Centralny rejestr podmiotów działających na rynku artykułów rolno-spożywczych

Projekt zawiera też rozwiązania dostosowujące funkcjonowanie IJHARS do obowiązujących wymagań w zakresie ochrony danych osobowych. Zaproponowano utworzenie centralnego rejestru podmiotów działających na rynku artykułów rolno-spożywczych, który będzie stanowić część zintegrowanego systemu teleinformatycznego funkcjonującego w ramach IJHARS. W zintegrowanym systemie informatycznym przetwarzane będą dane osobowe rolników oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, określono zasady ich chronienia i udostępniania.

Informacje zawarte w centralnym rejestrze posłużą nie tylko do celów statystycznych i sprawozdawczych, ale również do przeprowadzania analizy ryzyka umożliwiającej typowanie podmiotów, które będą poddane kontroli – zaznaczono. Informacje zawarte w centralnym rejestrze Główny Inspektor JHARS oraz wojewódzcy inspektorzy jhars udostępnią sądom, organom ścigania, a także w niektórych przypadkach organom administracji publicznej na ich wniosek. Udostępnione innym podmiotom będą tylko w sposób całkowicie uniemożliwiający identyfikację osoby fizycznej, której dotyczą.

Ustawa ma wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących centralnego rejestru podmiotów działających na rynku artykułów rolno-spożywczych i rejestru rzeczoznawców, które wejdą w życie 1 stycznia 2023 r.