Przedstawiciele państw członkowskich w Specjalnej Komisji ds. Rolnictwa zatwierdzili dziś ukierunkowany przegląd niektórych podstawowych aktów wspólnej polityki rolnej (WPR) zaproponowany przez Komisję Europejską w odpowiedzi na obawy zgłaszane przez rolników.

Na posiedzeniu 26 lutego 2024 r. Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa potwierdziła swoją wolę polityczną skutecznego reagowania na obawy zgłaszane przez rolników i wezwała Komisję do przedstawienia wniosku w sprawie ukierunkowanej zmiany rozporządzeń WPR. 15 marca 2024 r. Komisja (komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski) opublikowała swój wniosek.

Czytaj też:

WPR do zmiany – jest rozporządzenie KE

WPR do zmiany – jest rozporządzenie KE

Dziś przedstawiciele państw członkowskich w Specjalnej Komisji ds. Rolnictwa zatwierdzili ukierunkowany przegląd niektórych podstawowych aktów wspólnej polityki rolnej (WPR) zaproponowany przez Komisję Europejską.

Przegląd ten dotyczy problemów napotkanych na przykład podczas wdrażania planów strategicznych WPR i ma na celu wprowadzenie uproszczeń, zmniejszenie obciążeń administracyjnych i zapewnienie większej elastyczności w zakresie zgodności z określonymi uwarunkowaniami środowiskowymi.

– Wysłuchaliśmy naszych rolników i podjęliśmy szybkie działania, aby rozwiać ich obawy w czasie, gdy stoją przed licznymi wyzwaniami. Ukierunkowana zmiana przepisów zapewnia właściwą równowagę między zapewnieniem rolnikom i państwom członkowskim większej elastyczności a zmniejszeniem obciążeń administracyjnych, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu ambicji środowiskowych we wspólnej polityce rolnej – powiedział David Clarinval, belgijski wicepremier i minister ds. osób samozatrudnionych, MŚP i rolnictwa, reform instytucjonalnych i odnowy demokratycznej

Zapewnienie ukierunkowanej reakcji

Przegląd dotyczy niektórych elementów rozporządzenia dotyczącego planów strategicznych WPR oraz rozporządzenia w sprawie finansowania, zarządzania i monitorowania wspólnej polityki rolnej (tzw. rozporządzenie horyzontalne).

W tekście zachowano staranną równowagę między potrzebą utrzymania wysokiego poziomu ambicji w zakresie ochrony środowiska i klimatu w obecnej WPR a zapewnieniem uwzględnienia obaw rolników.

Dostosowanie warunków

Specjalny Komitet ds. Rolnictwa zatwierdził dziś zmiany w normach dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) zaproponowane przez Komisję Europejską.

GAEC to zbiór dziewięciu norm korzystnych dla środowiska i klimatu, które mają zastosowanie do rolników otrzymujących wsparcie w ramach WPR. Normy te nazywane są także warunkowościami, ze względu na związek pomiędzy przestrzeganiem tych wymogów a wsparciem udzielanym rolnikom.

Jedną z głównych zmian jest wprowadzenie ogólnego przepisu umożliwiającego państwom członkowskim przyznawanie tymczasowych i ukierunkowanych odstępstw od niektórych wymogów warunkowych w przypadku nieprzewidzianych warunków klimatycznych , które uniemożliwiają rolnikom ich przestrzeganie. Raz do roku państwa członkowskie będą musiały informować Komisję o takich odstępstwach.

Ponadto wprowadza się szczególne wyjątki od niektórych norm GAEC, takie jak:

• w przypadku normy GAEC 6 dotyczącej pokrycia gleby w okresach wrażliwych : państwa członkowskie będą miały większą elastyczność w decydowaniu, które gleby należy chronić i w którym sezonie, w oparciu o specyfikę krajową i regionalną
• w przypadku normy GAEC 7 dotyczącej płodozmianu: płodozmian pozostanie główną praktyką, ale państwa członkowskie będą mogły zastosować dywersyfikację upraw jako alternatywę; jest to mniej wymagające dla rolników, szczególnie na obszarach narażonych na suszę lub duże opady
• w przypadku normy GAEC 8: rolnicy będą zobowiązani jedynie do zachowania istniejących elementów krajobrazu i odtąd będą zachęcani, na zasadzie dobrowolności , do utrzymywania gruntów ugorowanych lub tworzenia nowych elementów krajobrazu za pomocą ekoprogramów.

Zatwierdzona zmiana zwalnia również małe gospodarstwa rolne o powierzchni poniżej 10 hektarów z kontroli i kar związanych z przestrzeganiem wymogów warunkowości w ramach WPR.

Ponieważ dotyczy to 65% beneficjentów WPR, ale stanowi jedynie około 10% gruntów rolnych, znacznie zmniejszy to obciążenia administracyjne związane z kontrolami zarówno dla rolników, jak i administracji krajowych, przy jednoczesnym utrzymaniu celów środowiskowych.

Większa elastyczność dla państw członkowskich i rolników

Zgodnie z wcześniejszymi żądaniami państw członkowskich przegląd zagwarantuje, że kraje UE będą mogły teraz na stałe zmieniać swoje plany strategiczne WPR dwa razy w roku, a nie raz, jak ma to miejsce obecnie. Zapewni to państwom członkowskim większą elastyczność w reagowaniu na zmieniające się warunki. Ponadto w ciągu całego okresu programowania nadal możliwe będzie złożenie trzech dodatkowych wniosków o wprowadzenie zmian.

Następne kroki

Przewodniczący Komisji Specjalnej ds. Rolnictwa prześle teraz pismo z propozycją do Parlamentu Europejskiego.

Komisja ds. Rolnictwa Parlamentu Europejskiego zdecydowała się zastosować tryb pilny w przypadku tego wniosku. Oczekuje się, że stanowisko Parlamentu w pierwszym czytaniu zostanie przyjęte na sesji plenarnej w dniach 22–25 kwietnia 2024 r.

Rozporządzenie ma następnie zostać formalnie przyjęte przez Radę, podpisane przez przedstawicieli Rady i Parlamentu Europejskiego i opublikowane w Dzienniku Urzędowym. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, rozporządzenie wejdzie w życie pod koniec wiosny.

Biorąc pod uwagę niezwykle krótki czas między przyjęciem wniosku przez Komisję (15 marca 2024 r.) a jego planowanym wejściem w życie, pokazuje to zaangażowanie trzech instytucji w szybkie zajęcie się obecną sytuacją europejskich rolników.

Źródło informacji: Komunikat prasowy Rady UE