Wśród działań urzędu były też postępowania w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową.

W 2023 r. prezes UOKiK przeprowadził ponad 15 tys. kontroli sprawdzających jakość i bezpieczeństwo produktów, wydał ponad 1000 decyzji z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów i nałożył ponad 612 mln zł kar.

Ochrona konkurencji

W 2023 r. Prezes UOKiK wszczął 35 postępowań dotyczących stosowania praktyk ograniczających konkurencję oraz wydał 9 decyzji – wszystkie dotyczyły niedozwolonych porozumień, w tym 6 – zmów przetargowych. Nałożone kary na przedsiębiorców wyniosły ponad 45 mln zł. 60 razy przedsiębiorcy otrzymali wezwania do zmiany praktyk. Nastąpił kolejny wzrost liczby sygnałów zgłoszonych w ramach programu sygnalista. W 2023 roku było ich 15 545.

Najwyższe kary nałożone w ramach jednej decyzji na spółki i osoby zarządzające za praktyki ograniczające konkurencję w 2023 r. wyniosły ponad 37 mln zł. Dotyczyły porozumienia ograniczającego konkurencję, które zawarła spółka Dahua Technology Poland wraz z dystrybutorami swoich produktów – sprzętu do elektronicznego monitoringu.

W 2023 r. Prezes UOKiK wydał 6 decyzji kończących postępowania w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową wobec znaczących podmiotów działających na: rynku handlu detalicznego, produkcji cukru, przetwórstwa mleka oraz wieprzowiny. Ponadto, wszczął 2 postępowania właściwe, 11 postępowań wyjaśniających oraz skierował do przedsiębiorców 18 wystąpień.

W decyzji kończącej postępowanie wobec Auchan Polska Prezes UOKiK nałożył karę w wysokości ponad 87 mln zł. Spółka pobierała od dostawców produktów rolnych lub spożywczych opłaty za transport z magazynów centralnych do sklepów sieci Auchan. Wewnętrzna dystrybucja towarów z magazynów centralnych sieci do poszczególnych sklepów jest podstawowym elementem tworzącym kanał nowoczesnej sprzedaży i leży w interesie sieci handlowej, dlatego żądanie dodatkowego wynagrodzenia za tego rodzaju usługę jest nieuczciwym wykorzystywaniem przewagi kontraktowej.

W 2023 roku Prezes UOKiK wydał 310 zgód na koncentrację, z czego 3 były decyzjami warunkowymi. Wszczął także 321 nowych postępowań, w których sprawdzał, czy planowane transakcje nie wpłyną negatywnie na konkurencję. Prezes Urzędu wszczął ponadto 4 postępowania z zakresu kontroli inwestycji i wydał 2 decyzje o braku sprzeciwu do planowanej transakcji.

W ubiegłym roku  Prezes UOKiK wszczął  30 postępowań dotyczących zatorów płatniczych.  Wystosował ponadto 165 wystąpień do przedsiębiorców sygnalizując dostrzeżone wątpliwości w sprawie ich rzetelności w rozliczeniach z dostawcami.

W całym 2023 r. Prezes UOKiK wydał  52  decyzje stwierdzające nadmierne opóźnianie się ze spłacaniem świadczeń pieniężnych i nałożył w sumie ponad 41 mln zł kar – to czterokrotnie więcej niż w roku 2022 (11 mln zł). Najwyższe kary za zatory płatnicze w 2023 r. wyniosły: 7,5 mln zł oraz 4,7 mln zł i zostały nałożone na przedsiębiorców z branży motoryzacyjnej (FCA Poland i Volkswagen Poznań).

W 2023 roku Urząd zaopiniował 67 projektów dotyczących programów pomocowych i pomocy indywidualnej. Do UOKiK wpłynęło 585 wniosków o interpretację i 909 projektów dokumentów rządowych do analizy pod kątem możliwości wystąpienia pomocy publicznej. Ponadto do Urzędu zgłoszono 2812 projektów programów de minimis, które UOKiK oceniał pod względem przejrzystości zasad udzielania pomocy.

Prezes UOKiK notyfikował w 2023 r. Komisji Europejskiej 14 projektów przewidujących udzielenie pomocy publicznej, w tym 9 programów pomocowych i 5 dotyczących pomocy indywidualnej. KE zaakceptowała 10 projektów pomocowych.

OCHRONA KONSUMENTÓW

W 2023 r. Prezes UOKiK wszczął 74 postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz dotyczących uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone, a także 209 postępowań wyjaśniających. Wydał 85 decyzji, w których nałożył łącznie ponad 422 mln zł sankcji pieniężnych na przedsiębiorców oraz blisko 2 mln zł kar na osoby zarządzające.

Prezes Urzędu wystosował również 438 wystąpień do przedsiębiorców z zakresu ochrony konsumentów. Ponadto 132 razy wydał istotny pogląd w sprawie dla osób walczących o swoje prawa w sądzie.

Najwyższa kara za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów w 2023 r. wyniosła ponad 160 mln zł. Sankcja została nałożona na Jeronimo Martins Polska za wprowadzanie klientów w błąd przez wprowadzenie tzw. tarczy antyinflacyjnej.

Inspekcja Handlowa i bezpieczeństwo produktów

Prezes UOKiK dba o bezpieczeństwo produktów w Polsce także przy pomocy Inspekcji Handlowej (IH). Urząd planuje, koordynuje i monitoruje kontrole prowadzone przez wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej, a także analizuje ich wyniki. W 2023 r. Inspekcja Handlowa przeprowadziła łącznie ponad 15 tys. kontroli w zakresie ogólnego bezpieczeństwa produktów, oceny zgodności wyrobów z wymaganiami oraz pozostałych kontroli dotyczących produktów nieżywnościowych i usług (w tym obowiązków informacyjnych przedsiębiorców).

UOKiK jest odpowiedzialny również za zarządzanie systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw: IH w 2023 r. przeprowadziła łącznie ponad 1850 kontroli benzyny, oleju napędowego, gazu LPG).

W 2023 r. Prezes UOKiK zainicjował 138 spraw z zakresu ogólnego bezpieczeństwa produktów, w tym 88 czynności wyjaśniających oraz 50 postępowań administracyjnych. W 2023 r. Urząd otrzymał 356 dobrowolnych powiadomień od przedsiębiorców o produktach stwarzających zagrożenie.

W 2023 r. laboratoria UOKiK zbadały łącznie ponad 1800 próbek w związku z kontrolami IH, w których oznaczono ponad 18 tys. parametrów.

Żródło informacji: komunikat prasowy UOKiK; opr. MP