Przy nabywaniu usług doradczych i eksperckich przez jednostki samorządu terytorialnego NIK stwierdziła nieprawidłowości na łączną kwotę ponad 2,7 mln zł.

Zadania oraz usługi o charakterze doradczym i eksperckim mogą być na podstawie umów cywilnoprawnych zlecane podmiotom zewnętrznym oraz pracownikom urzędów, ale umowy cywilnoprawne z pracownikami mogą być zawierane tylko wtedy, gdy ich przedmiotem są zadania inne niż zadania wynikające ze stosunku pracy.

NIK objęła kontrolą 25 jst – po dziesięć starostw powiatowych i urzędów gmin i 5 urzędów marszałkowskich.

Usługi doradcze i eksperckie skontrolowane jednostki samorządu terytorialnego w okresie objętym kontrolą kosztowały ponad 82,5 mln zł (przytłaczająca większość dotyczyła umów z podmiotami zewnętrznymi). Wartość usług szacowano z reguły w sposób staranny i właściwy, ale w aż ośmiu (32%) skontrolowanych urzędach doszło do nieprawidłowego wypłacania wynagrodzeń, np. w kwotach wyższych niż wynikało to z zawartych umów czy nieprzewidzianych w umowie.

W 20% ze skontrolowanych jst dochodziło do nielegalnego, nierzetelnego oraz niegospodarnego powierzania dodatkowych zadań (o łącznej wartości ponad 630 tys. zł) własnym pracownikom.

W dwóch jst NIK stwierdziła wypadki zlecania usług doradczych i eksperckich (za 30,5 tys. zł) wykraczających poza zakres ich ustawowej działalności.

Aż w 44% urzędów naruszono uregulowania wewnętrzne dotyczące udzielania zamówień publicznych. Nieprawidłowości stwierdzone w tym zakresie opiewały na łączną sumę 1 813,6 tys. zł – ustaliła NIK.

W ramach wniosków pokontrolnych Najwyższa Izba Kontroli wnosi do organów wykonawczych jst o:

– podjęcie skutecznych działań w celu zwiększenia nadzoru nad prawidłowością zlecania i realizacji usług doradczych i eksperckich. Działania takie umożliwiłyby osiągnięcie celu kontroli zarządczej ustanowionego przepisami ufp;

– zaniechanie zawierania z pracownikami dodatkowych umów cywilnoprawnych obejmujących czynności i zadania, których obowiązek realizacji wynika z ich stosunku pracy;

– zaniechanie zlecania podmiotom zewnętrznym zadań, których realizacja przypisana została pracownikom jednostki zlecającej;

– korzystanie z innych form wynagradzania własnych pracowników w związku z wykonywaniem przez nich dodatkowych zadań, w szczególności z dodatków specjalnych, o których mowa w art. 36 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych.