W Kancelarii Prezesa Rady Ministrów nie opracowano kompleksowych, usystematyzowanych zasad wdrażania i funkcjonowania Systemu monitorowania projektów strategicznych – podaje NIK po kontroli.

A zadania tego systemu monitorowania – jak i projektów strategicznych – widziano ogromne.

W 2017 roku Rada Ministrów przyjęła Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), w której założono, że będzie ona realizowana z wykorzystaniem podejścia projektowego.

W 2018 r. nastąpiło przyjęcie przez Radę Ministrów dokumentu pt. System zarządzania rozwojem Polski, nakreślającego główne założenia zasad wdrażania i monitorowania krajowych strategii rozwojowych.

W dokumencie tym wyróżniono dwa poziomy zarządzania i monitorowania projektów: strategiczny i operacyjny. Podejście projektowe miało być wykorzystywane w ramach monitoringu operacyjnego, który miał być prowadzony przy pomocy systemu teleinformatycznego MonAliZa (Monitoring – Analizy – Zarządzanie).

Rozpoczęto wdrażanie podejścia projektowego i monitoringu operacyjnego, tworząc w 2018 r. Rządowe Biuro Monitorowania Projektów i Radę Monitorowania Portfela Projektów Strategicznych.

Najwyższa Izba Kontroli zbadała czy „System monitorowania projektów strategicznych”  został wdrożony i czy funkcjonuje prawidłowo.

Szczegółową kontrolą objęto m.in. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

I już na początku kontroli NIK stwierdziła, że w żadnym dokumencie nie zdefiniowano stosowanego w praktyce przez Rządowe Biuro Monitorowania Projektów (od I kw. 2019 r.) pojęcia „System monitorowania projektów strategicznych”. Ani Rada, ani Biuro – chociaż zostały w SZRP wskazane jako odpowiedzialne za koordynację działań prowadzonych w ramach monitoringu projektów strategicznych – nie zostały wskazane jako pełniące rolę wiodącą i ponoszące odpowiedzialność za efekty prowadzonych działań.

„W toku kontroli ustalono, że pracownicy KPRM w latach 2018 – 2022 (do marca) nie planowali i nie przeprowadzali ewaluacji, kontroli ani audytów dotyczących rzeczywistego poziomu wdrożenia SMPS w poszczególnych jednostkach zaangażowanych w realizację projektów strategicznych (w tym w samej KPRM) oraz ich dojrzałości projektowej. Nie weryfikowali również efektów podjętych działań, skuteczności wdrożonych mechanizmów oraz zasadności dalszego angażowania zasobów administracji rządowej w to zadanie. W rezultacie, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów nie dysponowała zweryfikowanymi informacjami o efektach trwającego ponad 5 lat wdrażania Systemu monitorowania projektów strategicznych w administracji rządowej oraz skuteczności prowadzonych w tym zakresie działań” – podaje NIK. Zauważa też niejednolite i nieprawidłowe prowadzenie dokumentacji projektowej w ministerstwach i KPRM. System MonAliZa nie był w pełni funkcjonalny, a jego braki utrudniały wykorzystanie zgromadzonych w nim danych o projektach.

Uwagi te dotyczą też MRiRW i skontrolowanych jego dwóch projektów pn. Woda dla rolnictwa i pn. Pakt dla obszarów wiejskich. „W MRiRW dla projektu Woda w odniesieniu do trzech określonych w sposób opisowy celów i dwóch korzyści wynikających z realizacji projektu wskazanych w Karcie projektu (wygenerowanej z systemu MonAliZa), ujęto opis mierzalnych wskaźników służących do ich pomiaru, jednak nie określono ich wartości wyjściowych i planowanych do osiągnięcia” – podaje NIK. Jak z tego wynika, trudno mówić tu o jakimkolwiek kontrolowaniu i ocenie realizacji przyjętych programów.

NIK zaleciła podjęcie przez:

– Prezesa Rady Ministrów działań mających na celu opracowanie i zapewnienie stosowania kompleksowych, usystematyzowanych zasad wdrożenia i funkcjonowania Systemu monitorowania projektów strategicznych oraz monitorowania jego efektów w jednostkach administracji rządowej;

– Ministra Cyfryzacji działań mających na celu niezwłoczne wdrożenie funkcjonalnego i sprawnie działającego narzędzia teleinformatycznego do monitorowania i zarządzania projektami strategicznymi.