Stawki dopłat do kwalifikowanego materiału siewnego spadły – nawet rolnicy ekologiczni otrzymają niewiele więcej niż płacono w ubiegłym roku.

Stawki dopłat do kwalifikowanego materiału siewnego są ustalane corocznie do 30 września, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie stawek dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany.

Właśnie jego projekt opublikowano – ponad dwa tygodnie po terminie. Jak podano, stawka dopłat w tym roku wynosi na ha (w nawiasie dla porównania stawka ubiegłoroczna i kolejno za lata 2020, 2019, 2018):

1)   65  zł (74,76 zł; 67,98 zł; 68,59 zł; 102,14 zł) – w przypadku zbóż i mieszanek zbożowych lub mieszanek pastewnych sporządzonych z materiału siewnego gatunków lub odmian roślin zbożowych lub strączkowych wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 marca 2022 r. w sprawie wykazu gatunków roślin uprawnych, do których materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przysługuje dopłata z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany (Dz. U. poz. 801);

2)      115   zł  (119,62 zł, 108,77 zł; 109,74 zł; 163,42 zł ) – w przypadku roślin strączkowych;

3)        350  zł (373,80 zł; 339,90 zł; 342,95 zł; 510,70 zł) – w przypadku ziemniaków.

„W przypadku zbóż i mieszanek stawka została zaokrąglona w dół do 65 zł. Zboża dominują w powierzchni zgłaszanej do objęcia dopłatami. Jednocześnie z pośród (sic! Pisownia zgodna z oryginałem! – dop. MP-K) objętych dopłatami grup roślin jest to grupa o najwyższym poziomie wymiany materiału siewnego. Uzyskane w ten sposób oszczędności pozwolą na ustalenie wyższych stawek dopłat do roślin bobowatych grubonasiennych (strączkowych) oraz ziemniaka o ok. 6 zł/ha oraz określenie wyższych stawek dopłat w przypadku użycia ekologicznego materiału siewnego” – podano w uzasadnieniu.

W tym roku po raz pierwszy ustalono stawki do ekologicznego materiału siewnego. Wyniosą 20 proc. więcej, tj.:

– 78 zł w przypadku zbóż i mieszanek zbożowych lub mieszanek pastewnych sporządzonych z materiału siewnego gatunków lub odmian roślin zbożowych lub strączkowych wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 marca 2022 r. w sprawie wykazu gatunków roślin uprawnych, do których materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przysługuje dopłata z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany;

– 138 zł w przypadku roślin strączkowych;

– 420 zł w przypadku ziemniaków.

Tak więc tylko te stawki ekologiczne pozostają w kontakcie z wysokością ubiegłorocznych.

Stawki dopłat do nasion spadają od kilku lat. Zwraca uwagę zwłaszcza duży spadek stawek na ha po 2018 roku. Spowodowane jest to tym, że od 2018 roku znacznie mniej przeznacza się na ten cel w budżecie.

Od 2020 roku przeznacza się na nie po 75 mln zł. W 2019 roku na dopłaty do nasion trafiło tylko 73,4 mln zł, a kwota dopłat do ha znacznie spadła w stosunku do wcześniej wypłacanej.

W 2018 na te dopłaty przeznaczono znacznie więcej. W ustawie budżetowej na rok 2018 na realizację mechanizmu dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przeznaczono kwotę 113 000 tys. zł.

Stawki za 2017 r. wynosiły:

92,45 zł/ha- w przypadku zbóż,

147,90 zł/ha- w przypadku roślin strączkowych,

462,25 zł/ha- w przypadku ziemniaka.

Można więc powiedzieć, że w tym roku rolnicy otrzymają mniej (inflacja!) – i to nawet ekologiczni.

Wniosków coraz mniej

Drugą rzeczą, na którą trzeba zwrócić uwagę, jest spadająca liczba wniosków.

W 2019 r. złożono 69 942 wnioski o przyznanie dopłaty (w 2018 r. było to 66,8 tys.) Natomiast w 2020 wpłynęło łącznie 63 038 wniosków. Był to więc rok, w którym znacznie spadła liczba rolników wnioskujących o ten rodzaj pomocy. Według szacunków ARiMR do 30 czerwca 2022 r. do ARiMR wpłynęło 64 656 wniosków o dopłaty do gruntów ornych z tytułu wykorzystania do siewu materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany.

Dopłaty te stają się coraz mniej atrakcyjne.

Tak już będzie

Ministerstwo zapowiada w uzasadnieniu projektu utrzymanie puli na dopłaty – 75 mln zł, podając: „na realizację mechanizmu dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany w 2022 r. zaplanowano kwotę 75 mln zł; wielkość środków zaplanowanych w 2022 r. zostanie utrzymana w kolejnych latach na co najmniej tym samym poziomie”.

Jak podano, średnia powierzchnia gruntów ornych objętych dopłatami do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany w poprzednich pięciu latach wynosi:

1.  861 108 ha – w przypadku zbóż i mieszanek zbożowych lub pastewnych,
2.  32 371 ha – w przypadku roślin strączkowych,
3.  35 803 ha – w przypadku ziemniaka.

„W porównaniu do dotychczas obowiązującego rozwiązania planuje się aby określone w rozporządzeniu stawki dopłat obowiązywały w dłuższym okresie czasu i były z góry znane przez zainteresowanych dopłatami rolników” – zapisano. Jeśli pula na dopłaty będzie taka sama, trudno liczyć na wielkie zmiany w użyciu kwalifikowanych nasion przez rolników.

Dopłaty do nasion mają charakter pomocy de minimis w rolnictwie. „Aktualne wykorzystanie limitu pomocy de minimis w rolnictwie na dzień 18.10.2022 wynosi 284 554 695,54 euro, co stanowi 96,16%” – podaje aktualny licznik tej pomocy. Brak limitu de minimis może tłumaczyć opóźnienie w opublikowaniu rozporządzenia.

Wnioski były składane w okresie od 25 maja do 25 czerwca.

Decyzję o wysokości dopłaty wydaje się w terminie 60 dni od wejścia w życie rozporządzenia o wysokości stawek. Wejdzie ono w życie dwa tygodnie po opublikowaniu.