W ramach ekoschematu „Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi” przewidziano osiem praktyk.

Niektóre z tych praktyk można ze sobą łączyć. A co jest wymagane w ramach każdej z nich?

Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt

Celem praktyki jest ochrona bioróżnorodności poprzez właściwe gospodarowanie na TUZ o niskiej wartości produkcyjnej. Praktyka będzie przyczyniała się do ograniczenia zagęszczenia zwierząt. Obsada zwierząt liczona będzie do całej powierzchni TUZ w gospodarstwie, jednakże płatność będzie przysługiwała jedynie do powierzchni TUZ położonych poza obszarami Natura 2000.

Wymagania:

– obsada zwierząt trawożernych w gospodarstwie wynosi co najmniej 0,3 DJP/ha TUZ i maksymalnie 2 DJP/ha TUZ w okresie wegetacyjnym roślin;

– zakaz przeorywania TUZ w okresie realizacji ekoschematu.

Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe

Celem praktyki jest poprawa stanu i ochrona gleby. Międzyplony mają za zadanie pokrycie gleby roślinnością, szczególnie w okresach newralgicznych, w których gleby są narażone na erozję, dzięki czemu ograniczają wymywanie składników do wód podziemnych. Mogą także zwiększać pochłanianie CO2 w rolnictwie, poprzez wiązanie go w materii organicznej.

Wymagania:

1. utrzymywanie roślin w postaci:

– wsiewek roślin bobowatych drobnonasiennych lub mieszanek z udziałem roślin bobowatych drobnonasiennych w uprawę główną lub

– międzyplonów ozimych w formie mieszanek utworzonych z co najmniej 2 gatunków roślin w terminie do 1 października i utrzymywanych co najmniej do 15 lutego następnego roku. W okresie utrzymania międzyplonu ozimego dopuszcza się jego mulczowanie, jednak nie wcześniej niż po 15 listopada.

2. Zakaz stosowania środków ochrony roślin:

– na międzyplonach ozimych – przez okres ich utrzymania,

– w przypadku wsiewek śródplonowych – od momentu zbioru uprawy głównej przez co najmniej 8 tygodni lub do momentu wysiewu kolejnej uprawy głównej.

Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem

Celem praktyki jest właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb w azot, fosfor, potas, magnez, wapń i potrzeb roślin z wykorzystaniem analizy gleby i systemów wspomagania decyzji w zakresie nawożenia. Wariant dotyczący wapnowania ma przeciwdziałać zakwaszeniu gleb.

Wymagania:

– opracowanie i przestrzeganie planu nawozowego do powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych w gospodarstwie, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki składników pokarmowych (N, P, K i Mg oraz potrzeby wapnowania) oraz

– wariantu z wapnowaniem, który obejmuje opisany wyżej zakres podstawowy, rozszerzony o zastosowanie wapnowania, którego potrzeba wynika z przeprowadzonych w ramach wariantu podstawowego badań gleby, przy czym wsparcie do wapnowania przysługuje do powierzchni gruntów w gospodarstwie o pH poniżej lub równej 5,5, na których wykonywany jest zabieg wapnowania. Wsparcie w zakresie wapnowania do poszczególnych działek rolnych przysługuje nie częściej niż raz na 4 lata.

Zróżnicowana struktura upraw

Celem praktyki jest poprawa jakości gleby i potrzeba odbudowy materii organicznej poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają zarówno na dodatni bilans materii organicznej, jak i na zwiększanie się różnorodności biologicznej. Ponadto, do ochrony różnorodności biologicznej wymóg udziału co najmniej trzech różnych upraw w gospodarstwie przyczyni się do ograniczania monokultur na gruntach ornych.

Wymagania:

uprawa co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:

1) udział głównej uprawy w strukturze zasiewów nie przekracza 65% i udział najmniejszej uprawy, nie może być mniejszy niż 10%,

2) co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią: uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej (m.in. bobowate) oraz

3) udział łącznie zbóż i rzepaku w strukturze zasiewów nie przekracza 65%, oraz

4) udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in.: okopowe) nie przekracza 30%.

Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji

Celem praktyki jest ograniczenie emisji amoniaku do atmosfery przez  wymieszanie obornika w okresie maksymalnie 12 godzin od jego aplikacji na glebę. Wpłynie to na ograniczenie emisji amoniaku, a jednocześnie będzie możliwe do realizacji. Dodatkowo praktyka pozwoli na ograniczenie emisji podtlenku azotu. Propagowanie nawożenia obornikiem (praktyka będzie dostępna również dla gospodarstw nieposiadających własnego obornika), przyczyni się do poprawy jakości gleb i zwiększenia sekwestracji węgla w glebie, a także będzie promować zrównoważoną produkcję w gospodarstwie.

Wymagania:

– wymieszanie określonej ilości obornika z glebą maksymalnie w ciągu 12 godzin od aplikacji na gruncie ornym;

– potwierdzenie realizacji tej praktyki za pomocą tzw. zdjęcia geotagowanego przy wykorzystaniu aplikacji udostępnionej przez ARiMR.

Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo

Celem praktyki jest zachęcenie rolników do stosowania metod doglebowych podczas aplikacji płynnych nawozów naturalnych, co przyczyni się do ograniczenia emisji amoniaku do atmosfery.

Wymagane jest stosowanie określonej ilości płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych.

Uproszczone systemy uprawy roli

Celem praktyki jest wsparcie konserwującej uprawy roli, której głównym celem jest zachowanie naturalnych zasobów przyrody przy równoczesnym osiąganiu zadowalających plonów. Prowadzenie upraw uproszczonych (bezpłużnych, pasowych) zapobiega erozji wodnej i wietrznej, poprawia strukturę i porowatość gleby, wpływa na lepsze zatrzymywanie wody w glebie i zwiększanie zawartości substancji organicznej w wierzchniej warstwie gleby, ogranicza parowanie wody z gleby oraz straty azotu w czasie zimy. Jednocześnie ograniczenie zabiegów uprawowych zmniejsza ilość spalin. Praktyka nie obejmuje tzw. uprawy zerowej i uprawy traw na gruntach ornych.

Wymagania:

na gruntach ornych uprawa roślin prowadzona jest w formie uprawy konserwującej bezorkowej lub uprawy pasowej (strip – till), przy czym:

– zabiegi uprawowe wykonywane są z odstąpieniem od uprawy płużnej w zespole uprawek pożniwnych i przedsiewnych,

– po zbiorze uprawy pozostawia się na polu całość resztek pożniwnych w formie mulczu.

Wymieszanie słomy z glebą

Celem jest utrzymanie żyzności gleby w efekcie zwiększania poziomu próchnicy z przyorywania słomy, co oznacza poprawę właściwości chemicznych, fizycznych i biologicznych gleby. Większa zawartość próchnicy podtrzymuje bioróżnorodność organizmów glebowych i zmniejsza podatność gleb na procesy erozyjne oraz zwiększa ich żyzność. Przeznaczając do przyorania masę słomy zbóż wynoszącą przeciętnie 4,5 tony i zawierającą ok. 42% Corg., dostarcza się glebie około 1900 kg/ha węgla organicznego.

Wymagane rozdrobnienie i wymieszanie całej słomy z glebą lub jej przyoranie po zbiorze plonu głównego na gruntach ornych.

Czytaj też:

Ekoschemat: Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi (cz. 1 Finanse)