Zakres władzy sołtysa zmieniał się. Na zdjęciu tablica sołtysa z okresu międzywojennego.
Fot. MP
Zakres władzy sołtysa zmieniał się. Na zdjęciu tablica sołtysa z okresu międzywojennego.
Fot. MP
Trochę ponad 40 tys. sołtysów ma swój dzień
Mamy ponad 40 tys. sołectw, dziś świętują kierujący nimi sołtysi.
Dokładniej: na dzień 12 maja 2023 r. liczba sołectw w Polsce wynosiła 40 836 (dane GUS – BDL)
Sołectwo jest – ale jakby go nie było. To – tylko – organ pomocniczy gminy. A to oznacza, że jego rola nie jest decydująca. Sołectwo ma wprawdzie swój fundusz, ale nie wszędzie i wcale nie tak duży.
Fundusz sołecki – niezbyt wiele, ale potrzebny
Fundusz sołecki wyodrębniany jest od 2009 roku. W roku 2023 wyodrębniły go 1522 gminy (na 2477 wszystkich gmin, liczba gmin w których są sołectwa – 2173). To środki finansowe wyodrębnione w budżecie gminy, które są zagwarantowane dla sołectw na wykonanie przedsięwzięć służących poprawie warunków ich życia. Część wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego podlega zwrotowi (obecnie wysokość zwrotu wynosi 20, 30 i 40%, najwyższy zwrot dostają gminy najuboższe, a najmniejszy te najbogatsze). W roku 2023 zwrócono 139 814 tys. zł (ok. 140 mln).
Gminy narzekają jednak na długi cykl zwrotu (trwa trzy lata).
O tym, jak te pieniądze rozdysponować, decyduje zebranie wiejskie.
A te zwołuje sołtys. Sołtys jest poza tym reprezentantem sołectwa w kontaktach z radą gminy.
Pełni funkcję społecznie, otrzymując zwrot poniesionych wydatków i – w zależności od gminy – dietę.
Od niedawna w niektórych przypadkach sołtys może mieć dodatek do emerytury, obecnie 336,36 zł miesięcznie.
Czy ożywi to życie sołectw?
Tak czy inaczej – trzeba życzyć wszystkim sołtysom miłego dnia i zrozumienia ze strony mieszkańców sołectwa i władz gminy.
