Odpuszczenie winy, jaką było użytkowanie bez umowy ziemi należącej do skarbu państwa, nastąpi 5 lat po opuszczeniu zajmowanej nieruchomości.

Zmiana przewidywana w ustawie o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw umożliwi osobom, które władały nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego i mimo wezwania Krajowego Ośrodka nieruchomości tych nie opuściły (oraz podmiotom, w których są wspólnikami bądź w organach, których uczestniczą takie osoby) wzięcie udziału w przetargach organizowanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.

Po pięciu latach bezumowny użytkownik będzie dopuszczony do przetargu KOWR

Warunkiem udziału w przetargu przewidzianym w tym przepisie będzie jednak upływ 5 lat od dnia, w którym dana nieruchomość została opuszczona przez bezumownego użytkownika.

W uzasadnieniu podano na ten temat tylko tyle, że „w praktyce zdarza się, że pomimo upływu znacznego czasu od dnia opuszczenia danej nieruchomości przez bezumownego użytkownika, nie ma on możliwości udziału w przetargu, a zdarza się, że na danym obszarze dany podmiot jest jedynym zainteresowanym gospodarowaniem danym nieruchomości. Sankcja ta nie powinna mieć charakteru dożywotniego, bowiem często może uniemożliwić danemu podmiotowi dalsze rozwijanie gospodarstwa rolnego”.

Jak podano w ocenie skutków regulacji, liczba bezumownych użytkowników, którzy będą chcieli skorzystać z nowego rozwiązania jest „trudna do oszacowania na dzień wprowadzania zmian do ustawy”.

Bezumownych użytkowników ubywa

KOWR podaje, że bezumowne użytkowanie znacznie spadło po wprowadzeniu obowiązku zapłaty na rzecz KOWR wynagrodzenia za korzystanie z samowolnie zajętej nieruchomości w wysokości stanowiącej 30-krotność wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej nieruchomości, gdyby była ona przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu przetargu.

Spowodowało to zwiększenie skuteczności odzyskiwania ziemi – w ciągu dwóch lat powierzchnia bezumownie użytkowana uległa zmniejszeniu o 43% (na koniec 2018 r. wyniosła 25,9 tys. ha, ale po wejściu w życie ustawy zwiększającej czynsz, na koniec 2019 r. zmniejszyła się do 17,3 tys. ha, aby na koniec 2020 r. osiągnąć poziom 11,1 tys. ha).

Według ostatnich danych KOWR, na koniec marca 2022 roku w bezumownym użytkowaniu w 98% znajdowały się grunty, które nie zostały wydane przez dzierżawców po zakończeniu umów dzierżawy. Toczyło się 77 postępowań sądowych dotyczących bezumownego użytkowania na 6 652 ha. Na koniec 2020 roku takich postępowań było 78, obejmowały 9 551 ha, a na koniec 2021 – 82 postępowania obejmujące 6 955 ha.

Kiedy wejście w życie?

To jedna ze zmian w ustawie, w połowie kwietnia zaproponowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Projekt skierowano do szybkich (21 dni) konsultacji.

Nie ma informacji o wynikach tych konsultacji.

W projekcie przewidziano, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

To tylko jedna z ważnych zmian przewidywanych w projekcie. O innych będziemy informować w kolejnych artykułach.