Informację o sytuacji w rolnictwie „w związku z protestem rolników” przedstawił w Sejmie minister rolnictwa Czesław Siekierski.

Zanim jednak zaczęła się debata, wystąpiła niedawna  minister rolnictwa Anna Gembicka – domagała się odroczenia do jutra posiedzenia, aby rząd ustalił, czy jest za czy przeciw Zielonemu Ładowi, bo są różne wypowiedzi przedstawicieli rządu na ten sam temat.

Ale wniosek odrzucono i rozpoczęła się sejmowa debata nad „Informacją Prezesa Rady Ministrów w sprawie działań rządu w związku z protestem rolników w Polsce” (10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła).

Informację – przy pustych ławach rządowych, choć jeszcze do niedawna, podczas dyskusji nad wotum zaufania dla ministra sprawiedliwości, zasiadał w nich premier Donald Tusk – przedstawił minister rolnictwa Czesław Siekierski.

Jesienią 2023 rolnicy protestowali przeciwko rosnącym kosztom i spadkowi opłacalności produkcji – zwrócił uwagę minister rolnictwa. Obecnie rolnicy protestują słusznie – znaleźli się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Mają postulaty dotyczące Zielonego Ładu i importu z Ukrainy.

KE posunęła się za daleko, jeśli chodzi o Zielony ład. Nie można obciążać rolników dodatkowymi wymaganiami w sytuacji zwiększonego importu z Ukrainy – przyznał.

Jak przekonywał, wartość przewagi polskiego eksportu nad importem  z Ukrainy jest znaczna, choć dla towarów rolno-spożywczych deficyt na niekorzyść Polski to 650 mln euro  – jednak całkowite zamknięcie granicy byłoby niekorzystne i mogłoby spowodować utratę wielu miejsc pracy.

Jak zapewnił, złoży w UE propozycje rozwiązań dotyczących handlu z Ukrainą. Zapowiedziane przez KE przedłużenie importu bezcłowego z Ukrainy powinno być uzupełnione.

Trwają kontrole na granicy i prace nad ich usprawnieniem.

Rolnicy nie mają jak finansować wydatków związanych z pracami wiosennymi – stąd dążenie do jak najszybszego wypłacenia dopłat bezpośrednich, w tym za realizację ekoschematów. Płatności za ekoschematy obszarowe będą wypłacane od marca – o ekoschematach dobrostanowych minister nie wspomniał.

Uruchomiono nabór wniosków o pomoc do kukurydzy, pomoc klęskową, są środki na dopłaty do kredytów, będzie zwrot akcyzy, pomoc dla tych, którzy nie otrzymali zapłaty z powodu niewypłacalności podmiotów skupowych, są dopłaty dla ubezpieczających uprawy i zwierzęta.

25,9 mld zł trafi w tym roku do rolników z budżetu UE, ponadto potrzebne jest zwiększenie pomocy krajowej – na forum rządu przedstawiono potrzeby postulowane przez rolników nowych lub wyższych dopłat: do zbóż, nawozów, paliwa, trzody chlewnej, podatku rolnego.

Wszystkiego nie da się naprawić z dnia na dzień – naszym wspólnym celem jest silne polskie i europejskie rolnictwo – ten fragment wypowiedzi minister kierował wprost do rolników.

Poseł Robert Telus – w imieniu PiS – stwierdził, że zamknięcie granicy z Ukrainą miało służyć zwróceniu uwagi UE na problemy importu z Ukrainy. Licencje nie są narzędziem, które pozwoli skierować produkty ukraińskie tam, gdzie jechały przed wojną, a embargo miało nacisnąć UE i zachęcić do działań w tym kierunku. W 8 miesięcy zrealizowaliśmy 14 z 16 postulatów protestujących rolników – zapewniał. Domagał się, aby rząd nie bał się UE. W 2016 roku PSL miało program „Nowy Zielony Ład” – twierdził.

W imieniu Klubu KO wystąpiła poseł Małgorzata Gromadzka. Przyznała, że sytuacja rolników jest tragiczna. Problem rolników trwa od co najmniej 2 lat – mówiła i przekonywała, że to nie wina Tuska.

Poseł Mirosław Maliszewski w imieniu PSL zapewniał, że rolnicy protestują słusznie, są to rolnicy towarowi, pozbawieni opieki państwa. Przyczyna ich problemów to Zielony Ład, wprowadzony przez PiS, kontynuacja „Piątki dla zwierząt”. Embargiem nie objęto wielu produktów, np. malin – wskazywał. Jak z tego wyjść? Embargo 15 kwietnia wprowadziliście dlatego, że zbliżały się wybory, a nie po to, żeby chronić rolników – mówił do posłów PiS. Trzeba było je wprowadzić wtedy, jak zaczął się nadmierny dopływ na rynek europejski towarów z Ukrainy. Powinniście się schować i przeprosić, bo wasza polityka skupiona na wyzysku politycznym ludzi doprowadziła do tragedii tych ludzi – mówił. I rolnicy i podmioty, które kupowały od nich, są w tragicznej sytuacji. Nastąpi prywatyzacja bis, bo wiele firm upadnie. Zarzucił PiS, że doprowadziło do tego, że „bezradni, zrozpaczeni polscy rolnicy są dzisiaj przez niektóre środowiska wykorzystywani do tego, aby te relacje popsuć i zniszczyć” (relacje między Polską i Ukrainą). Minister Siekierski naprawia błędy – tak w  rozmowach z UE, jak i dotyczące pracy służb na granicy.

Poseł Lewicy Tadeusz Tomaszewski domagał się dialogu z protestującymi i poparł działania ministra w kierunku rezygnacji z wymogów Zielonego Ładu i zwiększenia ochrony rynku przed napływem towarów z Ukrainy, a także zapowiadanej pomocy finansowej.

Poseł Krzysztof Bosak wskazał, że otwarto unijne granice, ale Bruksela nie przeprowadziła niezbędnych analiz. Domagał się twardego zablokowania granicy z Ukrainą, a wtedy „eurokrata przyjdzie do stołu rozmów” – potrzebne rozporządzenie już Konfederacja przygotowała. Skrytykował zapowiedzi „sukcesu” w postaci „ograniczenia” importu, odnoszonego do wielkości z czasu już zwiększonego importu.

Poseł Jarosław Sachajko z Kukiz’15 domagał się dopłat do zboża, które teraz jeszcze znacznie potaniało. Zgodę na import z Ukrainy wydała KE i okłamała co do korytarzy transportowych i silosów – stąd niezbędne stało się rozporządzenie o zakazie importu dla zbóż, które teraz trzeba rozszerzyć. Poseł domagał się zwiększenia stawek na ekoschematy, np. rolnictwo węglowe, retencjonowanie wody na łąkach. Twierdził, że trzeba przyjąć ustawy zapewniające rolnikom opłacalność, ostatnio złożone w Sejmie przez PiS i Kukiz’15. Wskazywał, że rządząca koalicja nie realizuje zapowiedzi przedwyborczych.

Teraz trwa zadawanie pytań.