A jak chcecie dokładnego szacowania strat po klęskach, to prowadźcie rachunkowość – takie stanowisko wynika z odpowiedzi udzielonej przez MRiRW na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich.

Trochę to więc potrwało – rzecznik swoje pierwsze wystąpienie skierował do MRiRW 8 listopada 2022 r., ponowił je – wobec braku odpowiedzi – w styczniu 2023.

Więcej:

Aplikacja suszowa potrzebuje kolejnej szansy?

Rzecznik Praw Obywatelskich pyta, Ministerstwo Rolnictwo nie odpowiada

Odpowiedź udzieloną przez wiceministra Ryszarda Bartosika RPO opublikował wczoraj, a jest datowana 3 lutego.

MRiRW pracowało więc trzy miesiące.

A co ustaliło?

„Chcieliście aplikacji”, czy raczej „nie chcieliśmy komisyjnego szacowania”?

MRiRW przypomniało, że system szacowania szkód przez komisje nie działał prawidłowo – niezadowolone były komisje szacujące i poszkodowani, a przedstawiciele samorządu terytorialnego oraz Krajowej Rady Izby Rolniczych podnosili koszty, jakie ponoszą w związku z szacowaniem szkód przez komisje. “Ponadto w związku z wystąpieniem w 2020 r pandemii COVID-19 pojawiły się problemy z powoływaniem komisji szacujących szkody, w wyniku czego wojewodowie i organizacje rolnicze zgłaszały wnioski o zmianę zasad szacowania szkód” – podaje MRiRW w odpowiedzi i pokazuje aplikację szacującą szkody jako odpowiedź na te wnioski. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2020 r. wprowadzono przepisy, zgodnie z którymi szkody powstałe w wyniku suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich są szacowane wyłącznie za pośrednictwem aplikacji publicznej – a przepisy te były „przedmiotem konsultacji publicznych, w tym z samorządami rolniczymi”.

Szacowanie obiektywne

Jak wynika z opisu aplikacji, działa ona bez zarzutu i opiera się na najnowszych bazach danych.

Prawidłowość szacowania szkód powstałych w wyniku suszy w uprawach przez IUNG-PIB potwierdza wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2022 roku sporządzony przez Główny Urząd Statystyczny – podkreśla MRiRW.

Dokładniej tylko przez rachunkowość

Wyliczenie strat rzeczywiście poniesionych w „poszczególnych gospodarstwach rolnych spowodowanych np. wystąpieniem suszy byłoby możliwe wyłącznie po wprowadzeniu obowiązku prowadzenia rachunkowości rolnej i przedstawieniu przez producentów rolnych rocznych sprawozdań finansowych z gospodarstwa rolnego. Do tego czasu pozostaje ustalanie strat w gospodarstwach rolnych na podstawie szacunków” – zauważa MRiRW.

Jak rozumieć sformułowanie „Do tego czasu” – nie wiadomo. Nie wiadomo więc, czy misterna konstrukcja aplikacji szacującej straty będzie wzmacniana, czy też może zastępowana – chociażby dla chętnych – rachunkowością.

Pomoc tylko dla rodzin

MRiRW nie wypowiedziało się na temat ewentualnego udzielenia pomocy osobom samotnym, którym po suszy w 2022 roku grozi utrata płynności finansowej. Wydaje się uważać, że taka pomoc dla poszkodowanych – jako stała – jest już dostępna i obiecuje informację o niej w jednym miejscu, a nie tylko na stronach ARiMR i KOWR: „uwzględniając sugestie Pana Rzecznika na stronie Ministerstwa w zakładce niekorzystne zjawiska atmosferyczne zostanie zamieszczona informacja o dostępnych formach pomocy dla poszkodowanych w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych”.

Wszystko jasne?

RPO nie odniósł się do tej odpowiedzi – wydaje się więc być uspokojony.

Aplikacja będzie zatem nadal funkcjonować, a pomoc po suszy w 2022 roku została udzielona.

Trzeba jednak zauważyć, że ministerstwo nie ma najwyraźniej pełnego obrazu po suszy w 2022 roku. Nie udało się wiarygodnie wyliczyć skutków suszy i strat poniesionych przez rolników. Długo pytałam o to w MRiRW („Czy MRRW podsumowało skutki suszy w 2022 roku i na ile oszacowało straty rolników?”), ale odpowiedzi nie mam.

Nie wyjaśniono nawet, ile wniosków o oszacowanie szkód powstałych w wyniku suszy wpłynęło, ile było wniosków o pomoc i dlaczego dane tego dotyczące są rozbieżne – w uzasadnieniu projektu rozporządzenia z 8 listopada 2022 roku, wydłużającego nabór i wprowadzającego obowiązek dokumentowania sprzedaży podano, że „W 2022 r. ponad 250 tys. producentów rolnych złożyło wniosek o oszacowanie szkód”, tymczasem w odpowiedzi dla RPO czytamy: „od połowy sierpnia 2022 r. do 31 października 2022 r. wnioski o oszacowanie szkód powstałych w wyniku suszy złożyło ponad 253 tys. producentów rolnych, w tym od 16 do 30 października blisko 200 tys.”.

W otrzymanej przeze mnie informacji MRiRW podano natomiast, że zgodnie z danymi ARiMR, zostało złożonych ok. 230,6 tys. wniosków o pomoc, a pomoc została wypłacona 216,7 tys. rodzin na kwotę ponad 591 mln zł.

Nie podano, komu pomocy odmówiono i dlaczego. A dobrze byłoby to ustalić, chociażby po to, aby nie odmówić jej znów co piątemu wnioskującemu i nie wiadomo, ilu potrzebującym, a pozbawionym możliwości otrzymania chociażby tego niewielkiego wsparcia po suszy, które adresowano tylko do rodzin…