Czy Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prawidłowo realizował zasady dzierżawy i sprzedaży nieruchomości rolnych Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa? Odpowiedzi na to pytanie szukała NIK podczas kontroli prowadzonej od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.

„Nieprawidłowości w zakresie dzierżawy i sprzedaży nieruchomości rolnych Zasobu WRSP dotyczyły: omijania procedur wewnętrznych, nieegzekwowania niezbędnych dokumentów, nieprzestrzegania terminów wywieszenia wykazów nieruchomości i ogłoszeń o przetargach, podawania w ogłoszeniach nierzetelnych danych, nie przestrzegania obowiązującego trybu przeprowadzania przetargów, i niewłaściwego określania czynszu dzierżawnego, nienależytego zabezpieczenia interesu Skarbu Państwa oraz niewykorzystywanie wszystkich uprawnień wobec użytkowników bezprawnie korzystających z nieruchomości Zasobu WRSP. Stwierdzono też nieprawidłowości przy udzielaniu ulg w spłacie należności” – podano w informacji pokontrolnej.

W informacji wykorzystane zostały również ustalenia dotyczące realizacji przez KOWR zasad poddzierżawy nieruchomości rolnych Zasobu WRSP uzyskane w wyniku kontroli doraźnej I/22/004/KRR – Poddzierżawa nieruchomości rolnych Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

I to właśnie do poddzierżawy NIK miała najwięcej uwag. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczące poddzierżawy wynikały z nieuregulowania zasad udzielania przez KOWR zgody na poddzierżawę w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, a także z braku szczegółowych uregulowań wewnętrznych w tym zakresie – podaje izba i przypomina, że podstawową formą gospodarowania nieruchomościami rolnymi Zasobu WRSP jest dzierżawa, a poddzierżawa nie powinna stanowić pominięcia zasad rozdysponowania nieruchomości Zasobu.

Trzeba zwrócić uwagę, że nie poprawiła tego ostatnia nowelizacja tej ustawy.

Czytaj też:

Gospodarowanie nieruchomościami ZWRSP nareszcie będzie bez zarzutu?

Poddzierżawa, cesja, a może prawo kaduka? 

Najwyższa Izba Kontroli zwraca też uwagę na konieczność przygotowania w jak najkrótszym czasie i przeprowadzenia przez KOWR postępowań w celu sprawnego i skutecznego rozdysponowania nieruchomości rolnych przejętych do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa ze względu na wygaśnięcie w latach 2023–2026 umów dzierżawy dotyczących 523,4 tys. ha.

Konieczność podjęcia niezwłocznych działań w tym zakresie w szczególności dotyczy nieruchomości Zasobu WRSP o powierzchni około 96 tys. ha, co do których okresy trwania umów dzierżawy z przyczyn formalno-prawnych, nie mogą zostać przedłużone – podaje NIK.

Tymczasem jeszcze w czerwcu 2023 wiceminister Romanowski, odpowiadając na wyniki kontroli, stwierdził: „Trudno jest więc obecnie jednoznacznie stwierdzić, jakie rozwiązania restrukturyzacyjne zostaną ostatecznie wypracowane i przyjęte do realizacji, w odniesieniu do umów dzierżawy kończących się w 2023 r. i w latach następnych. Bezspornym pozostaje, iż zdecydowana większość nieruchomości rolnych, objętych tymi umowami, trafi do rolników indywidualnych, gdyż jest to główny kierunek rozdysponowania gruntów ZWRSP. Oddziały terenowe KOWR przeprowadzają też analizy pod kątem możliwości utworzenia ośrodków produkcji rolniczej.”

Lipcowa nowelizacja ustawy wprowadziła możliwość doraźnego postępowania, zamiast dzierżaw.

Więcej:

KOWR będzie „zabezpieczał” i „użyczał”

Czytaj też:

KOWR zaskoczony powrotem z tym roku z dzierżaw 37 tys. ha

Jakie zmiany w gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa?